Yeşille kırmızın hâkim olduğu Noel pazarları, ışıl ışıl kulübeler, eğlenceli aktiviteler ve zencefille tarçının hâkim olduğu kokularla karşılar sizi. Avrupa’nın birçok şehrine yılbaşından 4-5 hafta önce gitmişseniz Avrupa’nın sokaklara döküldüğü döneme denk gelmişsiniz demektir. Ben de size bu renkli ve mis kokulu deneyimi yaşayabileceğiniz Avrupa’nın en güzel Noel pazarları için uzun bir liste hazırladım.
Genellikle şehrin en önemli meydanında kurulan Noel pazarlarının büyüleyici bir ortamı var. İster çocuk olun ister yetişkin herkesin hissettiği galiba aynı… Pazarların ışıltılı ve renkli dünyası insanın aklını başından almaya yetiyor. Birçoğunda benzer şeyler bulup benzer deneyimler yaşayabiliyor olsanız da her birini öne çıkaran şeyler başka… Kiminin tatlısı, kiminin koroları, kiminin dönme dolabı mesela…
Ben Londra’da yaşadığım dönemden Noellerin çok renkli geçtiğini ve pazarlar kurulduğunu hatırlıyorum ama meğerse olay, asıl kara Avrupa’sındaymış… Özellikle Alman geleneği olan yerlerde bu dönemin bu kadar görkemli olduğunu daha sonra öğrendim.
Noel pazarlarının tarihi
Bir Hristiyan geleneği olan Noel pazarının tarihi Ortaçağ’a kadar uzanıyor. Bugünkülere benzeyen ilk gerçek örneği Almanya’nın Dresden şehrinde düzenlenmiş. Tarihi ise 1434. O zamanlar “Aralık pazarları” olarak anılan pazarların ismi ilk, 1298 yılında Viyana’da kullanılmış.
Hristiyanların için önemli olan Noel (yani Christmas) İsa’nın doğuşunun kutlandığı tarih. 25 Aralık’a denk gelen gün “Noel günü” ve öncesindeki 24 Aralık “Noel arifesi” (yani Christmas Eve) onlar için önemli iki tarih. Bu dönemden geriye giden 4 haftalık dönem ise Noel hazırlıkları ile geçiyor ve “Avdent” olarak adlandırılıyor. Kasım ortalarından başlayan bu dönem 25 Aralık günü bitiyor. Noel pazarları da yaklaşık olarak bu dönemde kuruluyor.
Noel pazarları dini temalı olsa da artık kültürel ve turistik bir olaya da dönüşmüş durumda. O yüzden bazı şehirlerde pazarların kapanması 31 Aralık, hatta ocağın ilk günlerine kadar sarkabiliyor.
Noel pazarında neler var?
Pazarlar, her türlü hediyelik eşyanın ve yiyecek içeceğin satıldığı irili ufaklı ahşap kulübeler – stantlar, dini canlandırmalar, konser sahnesi, eğlence ve panayır alanları gibi bölümlerden oluşuyor. Dönme dolaplar, atlı karıncalar, buz pistleri de bu alanların içerisinde yer alıyor.
Bu pazarlarda satılan eşyalar eskiden daha çok Noel ağırlıklıymış ama şimdilerde biraz daha farklı hediyelikler ve dekoratif eşyalar da bulunabiliyor. Bu pazarların en sevilen ürünleri ise sadece bu dönemde satışa çıkan kekler, kurabiyeler ve sıcak şarap… Ortamı tarçın, zencefil ve bademin ağırlıklı olduğu mis kokular sarınca ve siz de her an bir şeyler yemeye hazır halde dolanıyorsunuz ortalıkta… O yüzden baştan söylemeliyim diyet yapanlar sizi oldukça zor bir ortam bekliyor olabilir 🙂
Tabii ki, yiyecekler bunlarla sınırlı değil. En fazla göreceğiniz şey de sosisli sandviç. Birçoğu domuz etinden ama ararsanız dana etlisini de bulabiliyorsunuz.
Sıcak şarap sevenlerindenseniz en lezzetlisini ve tazesini buralarda bulabiliyorsunuz. Hatta birçok stantta içtiğiniz bardağı satın alma şanısınız da var.
Bazı favori Noel pazarı yiyecekleri
Genellikle yiyecek – içecek isimleri yerel dilde yazıldığından bazı şeylerin ne olduğunu anlamanız için kısaca bunlara da yer vermek istiyorum.
Lebkuchen – Zencefil, badem, tarçın ve farklı baharatlarla hazırlanan yumuşak kek-kurabiye arası bir tatlı.
Stollen – Bolca kuru meyve parçacıkları ile hazırlanan üzeri pudra şekeriyle kaplanan bir çeşit mayalı bir ekmek – kek arası bir lezzet.
Pain d’épices – Zencefilli kek ya da kurabiye diyebiliriz.
Bauernkrapfen – Bir çeşit dougnut.
Gebrannte Mandeln / Chouchous – Şekerle ve tarçınla kavrulmuş badem.
Bretzel – Bir çeşit geleneksel Alman simidi.
Flammkuchen – İnce hamur üzerine peynir, soğan ve et serpiştirilerek pişiriliyor.
Marzipan – Yumurta, bal, şeker ve badem ile yapılan tatlı / şekerleme.
Kurtoskalacs ya da Trdelnik ya da Baumstriezel – Boru şeklinde hamur işi tatlı. Prag’da için dondurma, çikolata şeyler doldurularak satılıyor. İsterseniz sadesi de var.
Bratwurst – Domuz etli Alman sosisi.
Rindswurst – Sığır etli sosis.
Klobása – Çek sosisi.
Reibekuchen – Kızarmış patates ama yassı.
Glühwein / Vin chaud / Mulled wine / Gløgg – Baharatlarla tatlandırılarak hazırlanan sıcak şarap. (Bununla ilgili not: Şarap alırken bardak ya da kupanız için bir depozito ödemeniz gerekiyor. Bardağı geri verirseniz depozitonuzu geri alıyorsanız ama saklamak isterseniz de o depozito karşılığında bardak sizde kalabiliyor)
Langos – Bizdeki pişiye benzetebileceğim Macar usulü kızarmış hamur.
Berawecka – Özellikle Alsas bölgesine özgü çeşitli kuru meyvelerle hazırlanan bir çeşit ekmek.
AVRUPA’NIN EN GÜZEL NOEL PAZARLARI
Ben bu listeyi yaparken gördüklerimden yola çıktım ama size farklı seçenekler sunabilmek için farklı kaynaklardan da yararlandım. Çünkü Avrupa genelinde gerçekten çok güzelleri var ve eğer bir seçim yapacaksanız en güzelleri arasından yapın istedim.
Tarihlerle ilgili not: 2021 tarihlerini özellikle koymak istedim ki, size yaklaşık tarihler açısından bir fikir versin. Genellikle bu tarihler her sene bir – iki gün ileri ya da geri alınabiliyor. O yüzden tarihleri tekrar güncellemeyeceğim.
Birçok Noel pazarıyla ilgili EUROPEAN BEST DESTINATIONS sitesi çok iyi bir kaynak. Site yüz binlerin katılımıyla her sene oylama yaparak o yılın en güzel pazarlarını seçiyor. Harika görseller ve bilgiler de bulabiliyorsunuz.
Köln, Almanya
Tarih: 25 Kasım – 22 Aralık 2021
Yer: Köln Katedrali
Şehirde Köln’ün harika manzarası eşliğinde kurulan pazarların en ünlüsü Köln Katedrali’nin önündeki. Ama şehirde farklı temalarda kurulan onlarca pazar daha var. Avrupa’nın her yanından gelme hediyelikler, eğlence programı ile genç – yaşlı ve de çocuk herkesin sevdiği bir pazar.
Her yıl milyonlarca kişinin ziyaret ettiği Kolaya Noel pazarında elma kokulu, tarçınlı kurabiyeler, birçoğu el emeği ürünlere bakarken Noel şarkılarını dinleme fırsatı da bulacaksınız.
Prag, Çekya
Tarih: 27 Kasım – 2 Ocak 2022
Yer: Eski Şehir Meydanı
Avrupa’nın en romantik şehirlerinden Prag, yılın bu renkli dönemini geçirmek için en ideal yerlerden. Şehrin en hareketli meydanına kurulan onlarca stantta Noel hediyelikleri başta olmak üzere ahşap oyma oyuncaklar, danteller, kuklalar, dekoratif cam eşyalar, kokulu mumlar, takılar ve eldiven-bere gibi birçok şeyi bir arada bulabiliyorsunuz. Ayrıca yerel tatlarla yapılmış kurabiyeler, sıcak şaraplar ve farklı yemek seçenekleri sizi bu pazarda bekleyenler arasında. Eğer tatmadıysanız ünlü trdelnik tatlısını tatmak için en iyi zaman da bu olacak. Çocuklar kendileri için oluşturulan bölümde eşek, koyun, keçi gibi hayvanları görme şansı bulabiliyorlar.
Ana marketin yanı sıra Wenceslas Meydanı, Republik Meydanı, Kampa Adası’nda ve Prag Kalesi’nin önünde de pazarlar kuruluyor.
Salzburg, Avusturya
Tarih: 18 Kasım – 26 Aralık 202
Yer: Residenzplatz ve Salzburg Katedrali
UNESCO Dünya Mirası’na dahil olan şehir merkezi tam bir açık hava müzesi. Şehirde kurulan iki pazardan biri, Salzburg Katedrali’nin ve diğeri ise saray binasının önünde kuruluyor. Avusturya’da olmanın en büyük farkı ise her köşeden yükselen kaliteli müzik olacak. Gitmeden önce konser saatlerini mutlaka takip edin.
Birçok Noel pazarında bulacağınız el sanatları eserleri ve yiyecek – içecek alternatifleri burada da bolca var.
Budapeşte, Macaristan
Tarih: 29 Kasım 2021 – 2 Ocak 2022
Yer: St. Stepehen’s Meydanı
Şehrin en hareketli meydanındaki St. Stephen’s Katedrali’nin önünde kurulan Noel pazarı Budapeşte’nin şıklığıyla birleşince Avrupa’nın en güzel pazarlarından biri ortaya çıkmış. Halk oylamalarında birçok kez Avrupa’nın en güzeli seçilen pazarda 160’tan fazla stant bulunuyor. Aynı zamanda aktivite sevenler için buz pisti ve izlemeyi sevenler içinse hafta sonlarında halk danslarından oluşan bir program var.
Eğer 1 Ocak’ta buradaysanız her yılbaşı gecesi pişirilen ve bolluğu sembolize eden bir çeşit mercimek çorbasının tadına bakma şansı bulabilirsiniz.
Zagreb, Hırvatistan
Tarih: 29 Kasım – 2 Ocak 2022
Yer: Şehrin neredeyse her yerinde
Birkaç kez üst üste halk oylamasının en sevilen Noel pazarı olan Zagreb pazarları Noel ruhunu yaşamak isteyeceğiniz en güzel adreslerden biri. Burada tek büyük bir pazar açmak yerine neredeyse şehrin her yanı pazar yerine çevirmiş.
Klasik Noel ürünleri yanı sıra buz pisti, konserler ve Noel canlandırmaları yine şehrin her yanında karşınıza çıkıyor. Zagreb’in tarihi dokusunu görmek için de güzel bir fırsat olacak.
Viyana, Avusturya
Tarih: 12 Kasım – 9 Ocak 2022
Yer: Belediye Binası (City Hall) / Rathausplatz
Şanslıysanız karlar eşliğinde ziyaret edebileceğiniz bu güzeller güzeli pazar da yine Avrupa’nın en renklilerinden. Işıl ışıl stantlarda özellikle el yapımı oyuncaklara hayran kalacaksınız.
Şehir yine açık hava buz pisti ve dönme dolabı ile öne çıkan yerlerden. Avrupa’nın en eski şehirlerinden olan Viyana’da ayrıca hem sanata hem de tarihe doyacaksınız.
Nuremberg, Almanya
Tarih: 26 Kasım – 24 Aralık 2021
Yer: Eski şehir merkezi (Old Town)
Görme şansı bulduğum pazarlardan olan Nuremberg Noel pazarı, şehrin tarihi dokusuyla özdeşleşmiş pazarlardan biri. Ana meydana ve ona uzanan sokaklarda kurulan pazarlarda ne ararsanız var. Neredeyse 700 yıllık bir geleneğe sahip pazarın en ünlüsü tarçınlı çörek ve Nuremberg sosislisi. Burada çocuklar için de birçok şey var. Özellikle bir bölüm tamamen çocukların eğlencesine ayrılmış.
Colmar, Fransa
Tarih: 26 Kasım 2021 – 29 Aralık 2021
Yer: Place de la Cathédrale
Şehrin kendisi aslında bana göre yaşayan bir masal şehri. Alsas mimarisiyle inşa edilmiş yarı ahşap, rengârenk evleriyle COLMAR görülmeye değer yerlerden biri. Noel zamanı ise sokaklar tam bir görsel şölene dönüşüyor.
Şehrin birçok yerinde farklı temalarda pazarlar kuruluyor ve her biri birbirinden özel oluyor. Colmar giderseniz yakınlardaki Strazburg’u ve Eguisheim’ı mutlaka listenize ekleyin.
Dresden, Almanya
Tarih: 22 Kasım – 23 Aralık 2021
Yer: Altmark Square
Tarihin en eski Noel pazarı bu şehirde kurulmuş ve hala da kurulmaya devam ediyor. Almanya’nın en iyilerinden biri olan pazarda çocuklar için de büyükler için de birçok şey var.
Dresden Noel tatlısı “Dresdner Stollenise” burada bir gelenek. Her yıl devasa boyutlarda yapılan birkaç tonluk tatlı, parça parça kesilerek hayır için satılıyor.
Strazburg, Fransa
Tarih: 19 Kasım – 30 Aralık 2021
Yer: Place Broglie
Fransa’nın birçok kez en iyi Noel pazarlarından seçilen Strazburg pazarı, UNESCO Dünya Mirası’na dahil olan eski şehir merkezinde kuruluyor. Avrupa’nın en güzeli olmasının yanı sıra en eskilerinden de biri sayılıyor bu pazar. Alsas evleri gibi renkli pazarda Noel’e ait her şey var.
300’den fazla stantı, dev Noel ağacı ve ışıltılı sokaklarıyla pişman olmayacağız bir tecrübe olacak.
Bratislava, Slovakya
Tarih: 23 Kasım – 23 Aralık 2021
Yer: Main Square
Bu küçük ama etkileyici şehri görmediyseniz en özel zamanlarından biri olan yılbaşı dönemini kaçırmamalısınız. Şehrin tarihi dokusuna çok yakışan pazarında Noel için özel hediyeler ve el eseri dekoratif ürünler bulunabiliyor. Tabii ki, Noel pazarlarının vaz geçilmezi sosis burada da baş rolde. Ama bademli, tarçınlı kekler de damak zevkinize hitap edecektir eminim… 40 stanttan oluşan markette hem Slovak hem de dünya lezzetlerini bulabiliyorsunuz.
Basel, İsviçre
Tarih: 25 Kasım – 23 Aralık 2021
Yer: Barfüsserplatz ve Münsterplatz
Basel pazarı sadece İsviçre’nin değil Avrupa’nın da en güzeli… 2020’nin en beğenilen marketi, ışıklarla altın rengine boyanmış çam ağaçları, dükkanları ve tarihi atmosferiyle bu değerlendirmeyi fazlasıyla hak ediyor. Şehrin iki güzel meydanında kurulan pazarlarda sokak lezzetlerine doyacaksınız.
Özellikle “Basel Lackerli” ismiyle bilinen tarçınlı kurabiye en çok tavsiye edilen şeylerden biri. Canlandırılmış dini sahneler, çocuklar için aktiviteler, biblo yapım atölyeleri ile önce çıkan pazarlardan.
Tallinn, Estonya
Tarih: 15 Kasım – 7 Ocak 2022
Yer: Town Hall Square
Tarihin ilk Noel ağacının Avrupa’da kurulduğu yerlerden sayılan bu harika şehir BİR ORTAÇAĞ GÜZELİ aynı zamanda. Tarihi şehir meydanında etrafınızı saran büyüleyici atmosferin tam ortasına kurulan pazar Avrupa’nın en renklilerinden. Çocukların sevgilisi ise atlı karınca ve şeker dağıtan Noel Baba… Hediyeliklerden, kışlık aksesuara birçok şey yine marketin özel ürünlerinden.
Buradayken Estonya’nın ünlü biralarını denemeyi unutmayın.
Brüksel, Belçika
Tarih: 26 Kasım – 2 Ocak 2022
Yer: Grand-Place
Bu market gurme işi lezzetler arayanların en sevdiği yerlerden biri. İhtişamlı Grand-Place’e kurulan yüzlerce ahşap kulübeden oluşan pazarda Brüksel’in ünlü çikolatasından waffle’ına kadar harika lezzetleri bulabiliyorsunuz. Meydana kurulan buz pisti yine büyük küçük herkesin sevdiği bir aktivite oluyor. Müzik sesleri eşliğinde ve çikolata kokuları arasında bu tarihi meydan başınızı döndürecek.
Edinburgh, İskoçya
Tarih: 12 Kasım – 5 Ocak 2022
Yer: East Princes Street Gardens
Edinburg’un tarihi afmosferine çok yakışan bu pazar dev dönme dolabıyla ünlü. Noel labirenti ve mini tren yolu çocukların en sevdiği şeylerin başında geliyor. Tabii, Harry Potter desenli hediyelikleri de unutmayalım. Sadece çocuklar için değil büyüklerin de hoşuna gidecek birçok şeyin olduğu bu pazar, Mancester ile beraber İngiltere’nin en beğenilen marketlerinden sayılıyor.
Gdańsk, Polonya
Tarih: 22 Kasım – 2 Ocak 2022
Yer: Targ Węglowy
Bir romantik şehir daha… O kadar romantik ki Noel süslemeleri arasında oluşturulmuş bir sevgililer köşesi bile var. Çiftler kurulan takın altında öpüşerek uzun ve mutlu bir beraberlik diliyorlar her sene… Peri masalından çıkma atlı karıncası, koroları, gösterileri ile göz alıcı pazarlardan biri. Seramik hediyelikler, takılar, el örgüsü şapkalar ve tabii ki, çeşit çeşit tatlılar bu pazarda bulabileceğiniz şeyden sadece birkaçı.
Rothenburg ob der Tauber, Almanya
Tarih: 26 Kasım 2021 – 23 Aralık 2021
Yer: Marktplatz
Almanya’nın en büyük değil ama belki de en tatlı pazarlarından biri burası. Şehir öyle etkileyici ki, burada ne yapsan muhteşem olabilir bana göre. 500 yıllık geleneğin devamı olan bu pazarda aslında çok az şey değişmiş. Geleneksel hamur işlerinin en ünlüsü “schneeball” yani kartopu başta olmak üzere geleneksel Alman tatlıları sizi bu pazarda bekleyen şeylerin başında geliyor. Korolarla şenlenen pazar, akşam saatlerinde tam bir eğlence alanına dönüşüyor. Ayak üstü içilen şaraplar ve sohbetler bu dönemin en unutulmaz şeyleri arasında…
Kopenhag, Danimarka
Tarih: 15 Kasım 2021 – 22 Aralık 2021
Yer: Tivoli Parkı, Nyhavn, King’s New Square
Kopenhag deyince şöyle bir iç çekenlerden misiniz? Peki, şehrin güzelliğine mi yoksa yüksek yaşam standartlarına mı hayran kalanlardansınız? Kuzeyin bu güzel şehrinde Noel pazarları oldukça eğlenceli geçiyor. Şehrin en geleneksel pazarı King’s New Square’de kurulanı. Geçmişi 17. yüzyıla kadar dayanan tarihi meydanda bol bol yiyecek ve hediyelik dolu stantlar sizi bekliyor olacak.
Nyhavn ise şehrin görseli en güzel olan köşesi, diyebilirim. Bu güzel manzarada marketi gezerken üşümek garanti ama en güzel fotoğrafları da burada çekeceksiniz eminim. Tivoli pazarı ise şehrin en eğlenceli köşesi…
Yurtdışına seyahat etmek önceliğinizdeyse UCUZ UÇAK BİLETİ NASIL BULUNUR? yazımı da okumanızı öneririm. Bu yazıda anlattığım yöntemlerin işinize yarayacağına eminim.
Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol
Yorumlar kapandı...