Size göre de bahçe işleri büyülü bir dünya değil mi? Nokta kadar tohumdan çiçeğe, sebzeye bürünen dalları görmek bende böyle bir etki yapıyor inanın. Doğanın döngüsü içinde her yeni ay kendine özgü bir güzellik ve bereket getiriyor. Bu süreci izlemekse mucizeye şahit olmak gibi bir şey. Bu yeşil ve bereketli dünyada öyle güzellikler var ki, gelin bu dünyanın derinliklerine birlikte inelim. Çünkü bu yazının konusu: Hangi ayda ne dikilir olacak…
Bahçemizin her mevsim renk ve lezzetle dolup taşmasını sağlamak için birkaç basit ama önemli bilgiye hâkim olmak gerekiyor. Ancak bunun yanı sıra biraz çaba ve istikrar göstermek gerektiği kesin… Her şey hangi sebzenin ve çiçeğin hangi zamanda dikilebileceğini öğrenmekle başlıyor. Bu sayede bahçelerimizi bir yıl boyunca sürekli bir şölene çevirebiliyoruz.
Öncelikle tohumlarımızın ne istediğine bakarak başlayalım: Yeterli miktarda ısı, ışık ve su. Bunları dengeli bir şekilde verebilirsek başarıyla yeşerme fırsatı buluyorlar. Ancak şu önemli iki şeyi de göz ardı etmememiz lazım: Kaliteli tohumlara (bununla kastım yıllanmış tohumların yeşermeme ihtimali yüksek olabilir) ve kaliteli bir toprağa sahip olmak.
BAHÇEMİZE HANGİ AYDA HANGİ BİTKİ VE SEBZELERİ DİKMELİYİZ?
Ocak ayı dikilecekler
Ocak ayının bahçeciler için bir başlangıç vakti olduğunu söylemeliyim. Bahçede çok işimiz olmadığını düşünebilirsiniz ama bu aydan başlayarak yapacaklarımızı planlamak ileriki günler için işimizi kolaylaştıracak. Öncelikle planlığınız dikimlere göre tohumlarımızın siparişini verebiliriz.
Sera – balkon gibi kapalı alanınız varsa bazı bitkileri fidelemek için havaların ısınmasını beklememize bile gerek olmayabilir.
Sebzeler:
Soğan
Sarımsak
Kapalı yeriniz varsa biber, patlıcan ve domates, mikro yeşillikler (turp, ıspanak, şalgam, roka, kişniş, hardal, rezene)
Çiçekler:
Karanfil
Kardelen
Zambak
Bezelye çiçeği
Hercai menekşe
Cam güzeli
Begonya
Itır
Aslanağzı
Şubat ayı dikilecekler
Soğuklar hala ortama hakimken iç alandaki fideleme çalışmalarına devam edebiliriz. Baharı haber verecek sebze ve renkli çiçekleri ekmeye başlayabiliriz.
Sebzeler:
Sarımsak
Fesleğen
Ispanak
Kapalı yeriniz varsa bezelye, bakla, salatalık, biber, patlıcan ve domates
Çiçekler:
Karanfil
Hatmi çiçeği
Yıldız çiçeği
Krizantem
Bezelye çiçeği
Sardunya
Mart ayı dikilecekler
Günlerin uzamaya başlaması ılık havaların habercisi gibi. Tabii, “mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır” bahçe severlerin özellikle unutmaması gereken bir atasözü. Bu ayda halen kar ve don olma ihtimalini akılda tutarak dayanıklı mevsimlik çiçeklerin dikimine başlayabiliriz.
Sebzeler:
Marul
Yeşil soğan
Bakla
Bezelye
Ispanak
Turp
Kapalı yeriniz varsa domates, biber, patlıcan
Çiçekler:
Karanfil
Sümbül
Papatya
Sardunya
Hüsnüyusuf
Peygamber çiçeği
Zinya
Kadife çiçeği
Horoz ibiği
Kozmos çiçeği (Meksika yıldızı)
Nisan ayı dikilecekler
Bahar kapıda… Günler uzarken bir yandan da havalar ısınıyor. Artık bahçeye gerçek anlamıyla inme zamanı geldi. Birçok tohumu gönül rahatlığıyla dışarıya ekebiliriz. Ama hala bazı sebzelerimizi kapalı alanda fidelememiz gerekiyor.
Sebzeler:
Soğan
Enginar
Pancar
Bezelye
Turp
Kereviz
Kıvırcık
Ispanak
Kapalı yeriniz varsa domates, biber, patlıcan, kabak (yemeklik), tatlı kabağı, pırasa
Çiçekler:
Kosmos çiçeği
Gündüz safası
Kadife çiçeği
Mine
Ateş çiçeği
Petunya
Mayıs ayı dikilecekler
Normal şartlarda artık don-kar gibi soğuk riskinin ortadan kalktığı aya geldik. Bu günler yılın doğa açısından en muhteşem zamanı bana göre. Her şeyin yeşerdiği, çiçeklerin bolca açtığı günler. Etraf hem rengarenk hem de mis gibi kokuyor. Bizim de bu kokular arasında artık bahçe işlerine hız vermemiz lazım.
Ölü bitkilerin temizlenmesi, toprağın havalandırılması, baharda budanacak bitkilerin budanması, topağın gübrelenmesi işleri bizi bekliyor. Tohumlar ya da fideler için yatakları da bu sırada hazırlayabiliriz. Sebze ve çiçek tohumlarının birçoğunu direk bahçe toprağına atma zamanı. Fidelerimizi de toprakla buluşturma zamanı…
Mayıs ayı birçok meyvenin de hasat zamanı. Daha önce verdiğimiz emeklerin karşılığı dallarda sizi bekliyor. Erikler olmaya başlamıştır bile…
Sebzeler:
Yeşil soğan
Ispanak
Kıvırcık
Pancar
Havuç
Bezelye
Turp
Bezelye
Mısır
Salatalık
Fasulye
Kapalı yerininiz varsa kabak
Çiçekler:
Gül
Lavanta
Müge
Açelya
Zinya
Ayçiçeği
Girit çiçeği
Yüksükotu
Haziran ayı dikilecekler
Yaza ulaştık diyebilir miyiz? Bence evet 😛
En uzun günleri yaşadığımız bu günlerde artık hava sıcaklıkları da belirgin derece de artmış durumda. Bahçede yoğun günler… Bol bol kazma, çapalama, sulama zamanı. Öncelikle içeride fidelediğimiz bitkileri hazırladığımız yataklara ekebiliriz. Yıllık ve iki yıllık çiçek tohumlarımızı toprağa atma zamanı da geldi.
Yine dallar birçok meyve ile dolu. Kirazlar, kayısılar, vişneler, dutlar ağızlara tat vermeye başladı bile…
Sebzeler:
Taze fasulye
Karpuz
Yeşil soğan
Kıvırcık
Kabak (yemeklik)
Tatlı kabağı
Havuç
Brokoli
Çiçekler:
Ayçiçeği
Begonya
Gelin Çiçeği
Yıldız Çiçeği
Zinya
Kozmos
Yüksükotu
Temmuz ayı dikilecekler
Temmuz, sıcak hava ve bol güneşle birlikte bahçenin zirveye ulaştığı bir ay diyebiliriz. Sulama, çapalama ve bakım işlerine devam edebiliriz. Bu dönemde erkenden ektiğiniz sebzelerin bir kısmı için hasat zamanı geldi.
Artık şeftaliler de olmaya başlamıştır.
Sebzeler:
Lahana (kış için)
Ispanak
Yeşil soğan
Turp
Pancar
Kıvırcık
Çiçekler:
Zinya
Yüksükotu
Maranta (Dua çiçeği)
Ağustos ayı dikilecekler
Bu ay artık işler biraz azalsa da ellerimiz her zaman sebzelerin-çiçeklerin üzerinde olmalı. Ölü çiçeklerin temizlenmesi, fasulyelerin bağlanması vs… Ama bir yandan da şu ana kadar diktiğimiz çiçeklerin keyfini çıkarma, sebzelerinse hasat zamanı. Tabii ki, kış ayları için dikim hazırlıklarına başlamak gerekiyor.
Sebzeler:
Roka
Kıvırcık
Turp
Yeşil soğan
Çiçekler:
Menekşe
Aynı safa çiçeği
Aster
Sedum
Eylül ayı dikilecekler
Gelecek yılın hazırlıklarına başlama zamanı. Dayanıklı yıllık çiçeklerin tohumlarını toprağa atmaya başlayabiliriz. Sebze hasadı artık sona yaklaşıyor. İncirler çoktan oldu, cevizlerin içi doldu.
Sebzeler:
Ispanak
Brokoli
Pancar
Roka
Tere
Çiçekler:
Geyik otu
Kanarya otu
Diken çiçeği (Euphorbia)
Acı bakla çiçeği
Hatmi çiçeği
Dişotu
Ekim ayı dikilecekler
Kışa hazırlanmak için en güzel günler. Bahçede ölen bitkileri toparlama, bazı ağaçları budama zamanı. Baharda açacak çiçek tohumlarını toprakla buluşturmak lazım. Bu ay özellikle soğanlı çiçeklerin ekim zamanı. Laleleri, nergisleri toprağa gömebiliriz.
Sebzeler:
Lahana
Pırasa
Sarımsak
Roka
Kıvırcık
Çiçekler:
Şakayık
Hatmi çiçeği
Karanfil
Bezelye çiçeği
Süs gelinciği
Hatmi çiçeği
Nergis
Lale
Çiğdem
Kasım ayı dikilecekler
Artık kış sebzelerinin zamanı geldi. Bazı çiçeklerin tohumları soğuklara oldukça dayanıklı ve kışı toprağın altında geçirdiklerinde gelişmelerini daha iyi tamamlıyorlar. Bu sayede erkenden bahçenin renklenme şansı oluyor. Budamalar devam ederken koruma altına alacağımız hassas çiçekleri yavaştan toparlama zamanı.
Sebzeler:
Sarımsak
Soğan
Pazı
Turp
Bakla
Kuşkonmaz
Çiçekler:
Menekşe
Kadife çiçeği
Yüksükotu
Acı bakla çiçeği
Aralık ayı dikilecekler
Aralık ayında soğuk iklim sebzelerini ekerek ve kış çiçekleriyle bahçemizi süsleyerek yılın bu son ve soğuk ayında bahçemize ilgi göstermeye devam edebiliriz. Soğukları bizler de iliklerimize kadar hissediyoruz. O yüzden koruma altına alacağınız son çiçekleri de iç alana taşıyabilir, taşıma imkânı olmayan çiçekleri oldukları yerde sararak, örterek soğuktan ve dondan koruyabiliriz.
Sebzeler:
Brüksel lahanası
Kıvırcık
Bakla
Kapalı alanda mikro yeşillikler
Çiçekler:
Noel Gülü
Kardelen
Acı bakla çiçeği
Tohum mu fide mi?
Burada söylediğim zamanlamalar genel olarak tohumdan yetiştirmeyi düşündüğünüz bitki ve sebzeler için. Tohumla uğraşmak istemiyorsanız hazır fidelerden alarak direk bahçenize dikmeyi deneyebilirsiniz. Onlar için zamanlamalar biraz daha farklı olacak tabii ki…
Son yıllarda mevsimler maalesef dengesini yitirmiş durumda. Bazen çok sıcak bir kış geçirebiliyor bazen de yaz aylarında sürekli yağışlı günlerle karşılaşabiliyoruz. Bu da çiçek – sebze ve ağaçların üzerinde her zaman olumlu etki yapmıyor. O yüzden hava şartlarını sürekli kontrol ederek ekeceğiniz ya da hali hazırda ekmiş olduğunuz bitkilerin gelişimini önlemler alarak kontrol altında tutabiliriz. Elimiz gözümüz her zaman üzerlerinde olmalı.
Bence yıl boyunca bahçe keyfi yapmak mümkün… Benim gözüm kış aylarında da bahçede, balkonda renkli şeyler görmek istiyor. Anlayacağınız kesinlikle renksiz kış günlerine mahkûm değiliz. Siz de benim gibi düşünüyorsanız HER MEVSİM RENKLİ BAHÇELER – KIŞIN AÇAN ÇİÇEKLER yazıma göz atmanızı öneririm.
Seyahat etmeyi seviyorsanız güncel gezilerim ve renkli fotoğraflar için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol
Yorumlar kapandı...