Tac Mahal, hiç kuşkusuz dünyanın en güzel yapılarından biri… Bir kocanın eşine olan ölümsüz aşkını anlatan çok özel bir mekan. Sanırım bu kusursuz güzelliğinin ötesinde onu böylesine özel yapan şey, arkasında yatan bu büyük aşk hikayesi…
Hindistan’da uzun yıllar hüküm süren Babür İmparatorluğu’nun hükümdarı Şah Cihan, Tac Mahal’i eşi Mümtaz Mahal için yaptırır. Genç yaşta kaybettiği eşinin anısına inşa edilen bina, aslında bir anıt mezar. Hint – İslam sanatının en değerli eserlerinden sayılan Tac Mahal aynı zamanda ‘Dünyanın Yeni Yedi Harika’sından biri seçildi bir süre önce…
Tac Mahal’e gitmek için öncelikle Yeni Delhi’ye 2 saat uzaklıktaki Agra’ya gitmek gerekiyor. Yıllık 7 – 8 milyon ziyaretçisiyle Tac Mahal, Hindistan’ın en çok turist çeken yerlerinden biri. Belki de birçok insanın Hindistan’a geliş sebebi…
Holi Festivali kutlamaları için gittiğim Hindistan’dan Tac Mahal’i görmeden dönsem eksik kalacaktı. Festivale katılacağım Mathura da Agra’ya sadece 30 – 40 dakikalık mesafede olunca programı sıkıştırıp önce 2 – 3 saatliğine Tac Mahal’i görüp yoluma öyle devam ettim. Bu arada HOLİFEST NEDİR? ve HOLİFEST’İ NEREDE KUTLAMALI? diye merak ediyorsanız bu yazılara da göz atmanızı öneririm.
Tac Mahal’in hikayesi
Şah Cihan aslında Türk soyundan gelen Babür İmparatorluğu’nun en önemli hükümdarlarından biri. Onun döneninde imparatorluk en görkemli dönemini yaşar ve kendisine “dünyanın hükümdarı” anlamına gelen “şah cihan” ismi verilir. Şah Cihan, 1612 yılında Persli bir ailenin kızı olan Ercumend Banu Begüm ile evlenir. 19 yaşında olan Banu Begüm şahın ikinci eşidir. Güzelliği öyle dillere destandır ki, Agralı şairler onun güzelliğine methiyeler yazarlar.
Şah Cihan o kadar sever ki eşini ona Mümtaz Mahal (sarayın tek sahibi/seçilmişi) ismini verir. Çift, büyük bir aşkla birbirlerine bağlıdır. Şahın askeri seferlerinde bile birbirinden ayrılmazlar. Şahın aslında iki eşi daha vardır ama onların bir formalite evliliği olduğunu yazar kaynaklar. Yine aynı gereklilikten dolayı onlardan da birer çocuğu vardır.
Şah, karısına o kadar güvenir ki, devletin mührünü bile kendisine verir. 1631 yılında gelindiğinde hamile olmasına rağmen Burhanpur seferinde şaha eşlik eden Mümtaz Mahal 14. çocuklarının doğumunu yaparken hayatını kaybeder. Henüz 40 yaşında bile değildir.
Şah Cihan eşinin ölümüyle yıkılır. Gözlerden uzak bir yıl boyunca yas tutar. Geri döndüğünde ise saçları beyazlamış, sırtı bükülmüş, yüzü ise çizgilerle dolmuştur. Mümtaz Mahal, öldüğünde geçici olarak Burhanpur’da bir bahçeye gömülür. Daha sonra Agra’daki ilk durağına taşınır. Acılar içerisinde yaşayan Şah, sevgisinin göstergesi olarak bu anıt mezarı yaptırarak teselli bulmaya çalışır.
Servetini Tac Mahal için harcar
Şah, tüm aşkını ve servetini bu binanın yapımına harcar. Binayı yaptırmak için dönemin en büyük ustalarından yardım alır. Kubbeyi yaptırmak için Osmanlı’dan ve kaligrafi için İran’dan ustalar getirtir. Kubbenin tasarımını resmi kaynaklara göre Osmanlı İmparatorluğu’ndan İsmail Efendi yapar. Yapımında ise 20 binden fazla usta, sanatçı, zanaatkar ve taş işçisi çalışır. Binanın yapımı için 32 milyon rupi harcandığı tahmin edilmekte. Bugünün değerine vurulduğunda ise 70 milyar rupi yani yaklaşık 916 milyon dolar ediyor.
1631 yılında yapımına başlanan binada mükemmel bir simetri vardır. Renkler, formlar, malzemeler arasında hiyerarşik bir geçiş takip edilir. Mümtaz Mahal’in cennette yaşayacağı mekanı temsil ettiğine inanılan bahçenin tasarımı ise buna yakışır şekilde göz alıcıdır. Mozole kısmı 1648’da tamamlanır, Mümtaz Mahal’in cenazesi olduğu yerden alınarak buraya defnedilir. Bahçe ve diğer düzenlemelerin, ilave yapıların tamamlanması ise 1653 yılını bulur.
Hindistan’ın kutsal nehirlerinden olan Yamuna Nehri kıyısına yapılan anıt mezarın geneline hâkim olan simetriyi 4 minaresinde de görmek mümkün. Binanın yapımında kullanılan mermerler özel olarak seçilir. Kubbenin en üstünde bir nilüfer motifi bulunur.
Simetrik şekilde yerleştirilen minarelerin önemli özelliği ise karşıdan baktığınızda dışa doğru eğimli olmasıdır. Bunun en büyük sebebi de bir deprem sırasında minarelerin türbenin üzerine yıkılmasının önüne geçilerek ana binaya zarar vermesini önlenmektir. İçerideki duvarlarda birçok değerli taşın yanı sıra zümrüt, yakut, firuze, sedef ve inciler kullanılmış.
Konumu bile anlamlı
Binanın yapımı neredeyse 20 yıl sürer. Türbenin olduğu ana binanın bir yanında cami diğer yanında ise misafirhane vardır. Kırmızı tuğladan yapılmış giriş kapıları ise bu muhteşem yapıyı tamamlar.
Tac Mahal’in konumu da çok ince hesaplanmış. Tac Mahal öyle bir yere oturtulmuş ki Şah, kalesinin odasından baktığında Tac Mahal’i rahatça görebilmektedir. Şah son yıllarını oğlu tarafından hapis tutulduğu kaledeki odasında geçirir. Bu onun için bir avuntu mu olmuş yoksa bir işkence mi, hep tartışılmış… Şah, öldükten sonra da unutamadığı aşkı Mümtaz Mahal’in yanına gömülmüş.
Tac Mahal’in beyaz rengi ona başka güzellik katar. Günün her saati farklı bir renge bürünen bina, sabah saatlerinde altın rengindeyken ay ışığında bembeyaz olur. Gün batımlarında pembeden sarıya boyanır.
Bu etkileyici bina kompleksi 1983 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiş. Agra’daki Agra Red Fort da bu listeye dahil yapılardan biri.
Agra’da ne kadar kalmalı?
Agra klasik Hindistan şehirlerinden biri. Eğer farklı yerlere gidecekseniz çok uzun vakit ayırmanıza gerek yok. Ancak Tac Mahal’i sabah ya da akşam saatlerinde görmeyi planlıyorsanız mutlaka bir gece geçirmenizi öneririm. Ayrıca Tac Mahal dolunay zamanı geceleri de ziyaret edilebiliyor. Bu günlerden birine denk gelirse gece kalmak daha anlamlı olabilir.
Şehir içerisinde ve civarında Agra Fort, Ram Bagh, Nagina Masjid, Mahtab Bagh, Mariam Tomb, Itmad-Ud Daula, Sikandra/Akbar’s Tomb gibi gezecek başka yerler de bulunuyor. 40 dakika mesafedeki tapınaklarıyla ünlü Mathura da güzel bir rota olabilir sizin için.
Tac Mahal’e ne zaman gitmeli?
Tac Mahal’in yıl boyunca açık. Hindistan’ın ılıman iklimi sayesinde her zaman ziyaret edilebiliyor.
Gittiğinizde ise gün ortası yerine sabah erken saatleri tercih etmenizi öneririm. Çünkü gün ortası en yoğun saatler…
Cumaları ise genel olarak kapalı. Sadece Müslümanlar camiyi kullanmak için girebiliyor.
Tac Mahal nerede? Nasıl gidilir?
Tac Mahal daha önce de dediğim gibi Agra kentinde yer alıyor. Tac Mahal’e gitmek için öncelikle Hindistan’a ulaşmanız gerekiyor. THY’nin ve Air India’nın normal şartlarda her gün seferi bulunuyor. Yolculuk Yeni Delhi’ye 5 saat kadar sürüyor. THY’nin Hindistan’ın başka şehirlerine de seferleri var bu arada.
Daha sonra bulunduğunuz şehirden Agra’ya gelmeniz gerekiyor. Kara yolu ve demir yolu buraya ulaşmak için en iyi seçenek.
Gün içerisinde Yeni Delhi’den kalkarak Agra’ya giden 20’den fazla sefer var. Yeni Delhi’den trenle buraya ulaşmak 2 – 2,5 saat sürüyor. Seferleri yapan trenlerden bazılarının isimleri şöyle; Palace on Wheels, Shatabdi, Rajdhani ve Taj Express.
İstasyondan ya da online bilet alabiliyorsunuz. Online almak için Hindistan’dan alınmış bir mobil hatta ihtiyaç var. Çünkü üye olurken telefonunuza bir konfirmasyon kodu geliyor. Eğer yoğun dönemde gittiyseniz bilet alma işini son dakikaya bırakmayın. İstediğiniz saate bilet bulmakta sıkıntı çekebilirsiniz.
Delhi’den Tac Mahal’e birçok günü birlik tur da bulabiliyorsunuz. Kaldığınız otelden bunun için destek isteyebilirsiniz. Hindistan genel olarak ucuz bir ülke olduğundan birçok turist taksi ile anlaşarak Tac Mahal’e gitmeyi tercih ediyor. Toplam bir para üzerinden anlaştığınız taksi belirli yerleri gezdirdikten sonra sizi tekrar Delhi’deki adresinize bırakıyor. Araçla gittiğinizde yol 4 saati bulabiliyor.
Ayrıca Delhi, Jaipur ve Mathura gibi büyük şehirlerden Agra’ya otobüs seferleri var ancak rahatlık ve konfor açısından treni tercihi etmenizi öneririm.
Belirli şehirlerden Agra’ya uzaklık:
Bharatpur – 57 km
Delhi – 204 km
Gwalior – 119 km
Jaipur – 232 km
Kanpur – 296 km
Khajuraho – 400 km
Lucknow – 369 km
Mathura – 56 km
Varanasi – 605 km
Uçak yok mu derseniz? Şehre 7 kilometre uzaklıkta küçük bir havalimanı var ve sınırlı sayıda sefer yapılıyor. Az sefer olduğundan fiyatları oldukça pahalı…
Agra’ya ulaştıktan sonra da Tac Mahal’e gitmek için taksi, tuktuk, rikşa’ları kullanabilirsiniz. Günübirlik gittiyseniz Agra’daki diğer noktalara da götürmesi için tek bir fiyat üzerinden pazarlık edebilirsiniz. Zaten Hindistan’daysanız özellikle bu araçlardan birini kullanacaksanız pazarlık yapmadan hiçbir şeye binmeyin.
Tac Mahal’e giriş ücreti
Tac Mahal’e giriş ücreti yabancılar için 1050 rupi. Hintliler içinse 50 rupi. Mozoleyi de ziyaret etmek istiyorsanız ekstra bilet almanız gerekiyor. Bunun için de 200 rupi ödemeniz gerekiyor. Yani toplamda 1250 rupi.
15 yaş altı çocuklar yabancılar ve Hintliler için de ücretsiz.
Cumaları kapalı.
Online bilet için: TAJ MAHAL
Eğer gece turlarına katılmak isterseniz, ki bu her ay 5 gece yapılıyor. Dolunayda, dolunaya iki gün kala ve dolunaydan iki gün sonrasında Tac Mahal geceleri ziyaret edilebiliyor. Turlar 20.30 – 00.30 arasında ve 50 kişilik gruplar halinde yapılıyor ve gruplar her yarım saatte bir içeri alınıyor. Biletinizin üzerindeki saatten yarım saat önce orada olmanız gerekiyor.
Bu biletler bir gece öncesinden satışa çıkıyor. Ücreti ise tam 750, 3 – 15 yaş arası çocuk 500 Rupi. Bu biletleri ise tek bir adresten giderek satın alabiliyorsunuz. Gişe saat 10.00 – 18.00 arası açık. Adresi ise Archaeological Survey of India (A.S.I) 22, Mall Road, Agra.
Tac Mahal’i ziyaret ile ilgili bilgiler
- Tac Mahal’in 500 metre yakınına araç girişi olmadığından eğer bir aracınız varsa bu alanın dışarısındaki otopark alanına park etmeniz gerekiyor ya da sizi getiren araçtan bu mesafede inmeniz gerekiyor. Ancak park alanından elektrikle minibüs ya da golf araçları ile giriş kapılarına servis bulunuyor.
- Tac Mahal’in Doğu Kapısı Batı Kapısı ve Güney Kapsı olmak üzere üç kapısı var. Şu an aktif olarak Doğu ve Batı Kapısı kullanılıyor. Ana kapı Batı Kapısı. Her iki kapıda da eşyalarınızı bırakmak için emanet/vestiyer bulunuyor. Kapıların yakınlarında etrafınızı saran simsarlara dikkat edin. Eşyalarınızı onların emanetine bırakmanız için size bir sürü şey öneriyorlar, çok dikkate almayın.
- İçeri girerken büyük çantalarınız varsa yanınıza almamanız daha iyi olur. Çantalar çok sıkı bir aramadan geçiriyor. İçinde ne kadar çok şey varsa o kadar uzun sürüyor arama. O yüzden fazlalıkları emanete bırakmanız daha faydalı.
- Su dışında içeri yiyecek – içecek sokulmasına izin vermiyorlar.
- İçeriye sigara, yanıcı, kesici alet, silah, telefon şarj aleti, fotoğraf makinesi hariç elektronik araç, kulaklık, kalem, oyuncak, çiçek ya da bitki, dini kitap, kask, fener gibi birçok şeyin sokulması yasak. Tripodu bile almıyorlar.
- Cep telefonlarınızın sessiz ya da kapalı olmasını istiyorlar.
- Mozolenin içerisinde fotoğraf çekmek kesinlikle yasak. Aynı zamanda sessiz olmanız gerekiyor.
- Mozolenin olduğu binayı ve balkonu gezerken verilen galoşları giymeniz gerekiyor.
- Özellikle duvarlara dokunmak, çizmek gibi eylemlerden kaçının.
- Eğer gece ziyareti yapıyorsanız telefonlarınızı da sokamıyorsunuz. Fotoğraf makinesi içinse izin almanız gerekiyor. Ekstra pil gibi diğer fotoğraf ekipmanları da yasak.
Agra / Tac Mahal için tavsiyeler:
- Burada bir gece geçirip özellikle gün doğumunda ve gün batımında binanın güzelliğini izleyin.
- Tac Mahal, gün doğmadan yarım saat öncesi ve gün batımından yarım saat sonrasına kadar ziyarete açık.
- En güzel Tac Mahal görüntüsü için farklı açıları deneyin. Nehirde kayık kiralayabilir ya da karşı kıyıdan farklı açıları arayabilirsiniz. Günün her saati farklı bir renge büründüğünden farklı saatlerde burada olmaya çalışın.
- Tac Mahal’in etrafında “drone” uçurmak kesinlikle yasak.
- İçeriye girdiğinizde kapının önü çok kalabalık oluyor. Bir sonraki ara bölüm daha rahat.
- Orta bölümde bir oturma alanı var. Orası için sıra oluyor. Fotoğrafçılardan fırsat kalmıyor, kararlı ve ısrarcı olursanız ancak sizi o zaman dinliyorlar.
- Agra’da uzun kalacaksanız şuraları da gezmeyi ihmal etmeyin: Agra Fort, Ram Bagh, Nagina Masjid, Mahtab Bagh, Mariam Tomb, Itmad-Ud Daula, Sikandra/Akbar’s Tomb.
Yalnız gidilir mi?
Ben Hindistan’ı 9 gün boyunca yalnız gezdim. 9 gün içerisinde 5 şehir değiştirdim ve bir de festivale katıldım. Gitmeden önce güvenlikle ilgili kafamda birçok soru vardı ve bu yüzden de birçok kişiden fikir almaya çalıştım. Bunlar arasında birkaç Hintli, orada yaşamış ya da hala yaşayan Avrupalılar vardı. Hepsi de bana dikkatli olmamı ama genel olarak bir sıkıntı yaşamayacağımı söylediler.
Genel olarak hiçbir yerde büyük bir sorun yaşamadım. Sokakta peşine takılan, konuşmak isteyen, sana yardımcı olup senden para almak isteyen ya da sadece para isteyen birçok kişiyle karşılaşıyorsunuz. Hepsini de kısa, mesafeli konuşmalarla geçiştirdim. Kararlı bir duruşunuz olursa vaz geçip gidiyorlar. Tabi ki, gece geç saatlerde dışarda olmamaya çalıştım.
Ben her şehir için zaten aynı şeyi söylüyorum bilmediğiniz bir yerdeyseniz geç saatlerde özellikle ıssız sokaklarda çok dikkatli olmaya çalışın. Hem kişisel güvenliğiniz hem de eşyalarınızın güvenliği için Hindistan’da belki bunun biraz daha fazlasını yapmakta fayda var.
Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için Instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol
Yorumlar kapandı...