Bursa gezginler, macera severler için tam bir cennet. Doğasıyla, tarihiyle, yemek kültürüyle öyle çok şeyler sunuyor ki size, ne kadar gitseniz bitiremiyorsunuz, gezmelere doyamıyorsunuz. Hele bir de öyle etkileyici köyleri var ki, gideni hayran ediyor kendini. Bunlardan Cumalıkızık benim en favorim… Bozulmamış dokusuyla UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Cumalıkızık hem Türkiye’nin hem de Bursa’nın en kıymetli hazinelerinden biri.
Bir Osmanlı köyü olan Cumalıkızık Osmanlı’nın ilk yerleştiği yerlerden… Hem mimari dokusuyla hem de devam eden geleneksel yaşam tarzıyla sizi gerçekten o dönemlere götürüyor. Renkli boyalı evlerin olduğu daracık, taş döşeli sokakları gezerken buram buram eskinin kokusu geliyor burnunuza.
Cumalıkızık özellikle Kınalı Kar dizisinin seti olduğu günlerden sonra çok popülerleşti. Özellikle hafta sonları bu güzel köy Bursa’dan ya da yakın şehirlerden gelenlerle dolup taşıyor. Nasıl da olmasın, öyle güzel ki… Ama bu konuda küçük bir eleştirim de olacak. Köyün çok ziyaret edilmesi harika ama turizm akını altında köyde birçok şeyin de ticarileşmeye başladığını görüyorum her gidişimde. Hem halkın hem gidenlerin bu konuya daha duyarlı yaklaşmaları değerlerin korunabilmesi için daha hayırlı olur gibi geliyor bana.
Bu güzel köyü tanımaya başlayabiliriz artık…
Cumalıkızık adının kökeni
Uludağ’ın kuzeyinde yer alan Cumalıkızık’ın adı, konumundan dolayı verilmiş. Yörede dik etekler ile vadilerin arasında sıkışıp kalan köylere “kızık” adı veriliyormuş. Birbirinden ayrılması için de her birinin başına, bilinen bir özelliği eklenmiş. Mesela, dereye yakın olana “derekızık denmiş. Çevredeki kızık köylerinden Cumalıkızık’a topluca Cuma namazına gidildiğinden bu köye de “Cumalıkızık” adını vermişler.
Osmanlı döneminde 15 kadar kızık köyü varmış ama günümüzde bunlardan bir kısmı yok olmuş.
Cumalıkızık evleri
Genellikle üç katlı evlerin hepsi birbirinden güzel. Genellikle mavi, sarı, beyaz, mor ve yeşil gibi renklere boyanan evler arasında gezerken daha başka bir sürü renge de rastlayabiliyorsunuz. Köydeki evlerin büyük çoğunluğu bugün aktif olarak kullanılmaya devam ediyor. 270 evden bugün 180’inde yaşam devam ediyor. Bir kısmı da restoran, kafe, pansiyon olarak kullanılıyor. Köy UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde olduğundan evlerin çoğu restore edilerek, yenilenmiş.
Osmanlı evlerinde avlular genellikle kapıların arkasında. Bu avlular çift kanatlı kapılarla sokaktan ayrılıyor. Evlerin önce hayat denilen bölümüne giriliyor. Evlerin en çok kullanılan bu bölümünden de iç avluya geçiyorsunuz. Birinci katlar genellikle kışlık bölüm ve kat yüksekliği genellikle alçak… Burada yatak odaları, oturma odaları ve banyo bulunuyor.
İkinci kat ise yazlık bölüm olarak kullanılıyor. Üst katta sokağa uzanan bir oda bulunuyor ve bu odalara ‘baş oda’ adı veriliyor. Evin en özenli döşenmiş odası burası…
Camdan sarkan çiçekleri, sokak kapılarındaki tokmaklarıyla her bir ev kendine has detaylarla süslü. Yazın gidiyorsanız bahçelerdeki böğürtlenlerin, ahududuların ya da sonbaharda mis kokulu üzümlerin tadına mutlaka bakın.
CUMALIKIZIK GEZİLECEK YERLER
Varla yok arası Cin Aralığı
Köyün en ünlü yerlerinden biri Cin Aralığı. İki ev arasında, bir insanın ancak sığabileceği küçük bir aralık ya da geçit de diyebiliriz buraya. Tabii ki, bu ismin verilmesinin de bir efsanesi var. Kurtuluş Savaşı zamanında işgalcilerden kaçan Türk askerler, buraya girerek gözden kaybolmuşlar. Aralık öyle küçük ki, uzaktan bakıldığında burada bir geçit olduğu anlaşılmadığından askerler görülememiş ve cinlere karıştığı efsanesi yayılmış. Bu yüzden Cin Aralığı ismiyle anılmaya başlanmış. Bu geçit Cumalıkızık’ın en çok fotoğraflanan noktalarından biri sanırım.
Küpeli Ev
Buranın en özel evlerinden biri Küpeli Ev… Adını küpe çiçeğinden alan ev, örnek ev olarak düzenlenmiş. Odalarsa ismini köyde en çok yetişen ahududu, kestane, kiraz ve ortancadan almış.
Cumalıkızık Cami ve Hamamı
300 yıllık olduğu tahmin edilen cami Osmanlı ve Selçuklu izlerini yaşıyor. 1900’lü yıllarda birkaç kez onarım geçirmiş. Moloz taşı ve tuğladan yapılan bina dışarıdan sade görünse de içerisi renkli bezemelerle süslü.
Yanındaki eski hamamın yapılış tarihi bilinmiyor. 1983 yılında geçirdiği restorasyonla kullanılır hale getirilmiş ama çalışmalar hala devam ediyormuş. Çok özellikli bir hamam değilse de buraya gelmişken denemek için uğrayabilirsiniz.
Cumalıkızık Müzesi
Bir çeşit etnografya müzesi, diyebiliriz. İki katlı binada yöredeki günlük hayata dair eşya ve eserleri bulabileceğiniz küçük bir müze ev. Köydeki gelenek-görenekler, kullanılan eşyalar hakkında fikir sahibi oluyorsunuz. İçeride eski ev eşyaları, av malzemeleri, şamdanlar ve semerleri görebiliyorsunuz.
Giriş ücretsiz olan müze pazartesi hariç her gün açık.
CUMALIKIZIK’TA NELER YAPILIR?
- Cumalıkızık’ta sabah kahvaltısı çok meşhur. Klasik serpme kahvaltı veriliyor. Özellikle hafta sonları çok kalabalık olduğundan erken gitmeye çalışın.
- Küçük Emrah’ın başrolünü oynadığı Kınalı Kar dizisi burada çekilmişti. Köyün ünlü olmasına sebep olan şeylerden biri de budur zaten. Dizinin çekildiği konakları ziyaret edebilirsiniz. Bulanlar Konağı bunlardan biri.
- Köyün ahududuları çok meşhur. Haziran ayında köyde Ahududu Festivali’ne katılabilirsiniz mesela… Festivale gidemezseniz pazarda köyün ahududularından yapılmış reçellerden de alabilirsiniz.
- Köy pazarını ziyaret edin. Köye girdiğinizde zaten sizi karşılayan ilk yer bu pazar. Köyde üretilen reçelleri tarhanalar, erişteler, patikler, oyalı tülbentlerden almayı ihmal etmeyin. Burayı gezmeyi sona bırakırsanız dönüşte topluca alıp köyden ayrılabilirsiniz. Bu tür pazarlardan benim almayı en çok sevdiğim şey köy ekmeği…
- Yine köyün girişinde bir anıt ağaç var. Ona da göz atmayı unutmayın.
BAŞKA NELER VAR?
Buralara gelmişken Cumalıkızık dokusuna sahip, uğrayabileceğiniz başka yerler de var. Gölyazı, Tirilye, Misi Köyü ya da İznik mutlaka uğramanızı tavsiye edeceğim yerler.
Cumalıkızık gezmek yarım gününüzü alacaktır, günün geri kalanını Bursa merkeze ya da Uludağ’a ayırabilirsiniz.
GEREKLİ BİLGİLER
Cumalıkızık nerede?
Cumalıkızık, Bursa’nın Yıldırım ilçesine bağlı… Köy, merkeze yaklaşık 13 – 14 kilometre uzaklıkta…
Cumalıkızık’a ne zaman gidilir?
Cumalıkızık’a ulaşım rahat olduğundan yılın her zamanı gidebilirsiniz. Baharda, yaz aylarında, sonbahar ve kışın da muhteşem görüntüleri var. Ahududu Festivali’ni görmek isterseniz haziran ayında gitmelisiniz.
Cumalıkızık’ta ne kadar kalınır?
Cumalıkızık aslında küçücük bir köy. Köyü detaylıca 2 kere bile dolaşsanız yarım gününüzü ancak alır. Ancak köy havası alıp sabah sakin halini de görmek isterseniz 1 gece kalmak güzel olabilir burada. Belki akşamüstü köye gelip sabah sakin sakin gezip kahvaltı ettikten sonra köyden ayrılmak güzel bir plan olabilir.
Cumalıkızık’ta nerede konaklanır?
Mavi Boncuk Konuk Evi
Ahşap taş ev karışımı bu eski konak Cumalıkızık’ın birkaç pansiyonundan biri. Yemek ve kahvaltı veren bölümü de var.
Bulanlar Konak Pansiyon
Yeşile boyalı, yeşillikler içerisindeki konağın her köşesi yöresel şeylerle süslü. Pansiyon aynı zamanda restoran ve kafe olarak da hizmet veriyor.
Cumalıkızık’ta nerede yenir?
Cumalıkızık’ın kahvaltısı meşhur. Daha lezzetlisini ve daha yöreselini başka yerlerde de bulabilirsiniz aslında ama böyle bir ortamda kahvaltı etmenin keyfini kaçırmak istemezseniz birkaç mekan önerim olacak:
Kahvaltısı da gözlemesi de meşhur olan Bulanlar Konak Restaurant
Nar ağaçları altında Narlıbahçe Kahvaltı Evi ve Yöresel Lezzetler
Köy salçası ve patates köfteleriyle ünlü Taşev Restaurant
Kahvaltı yanı sıra mantı, gözleme gibi şeyler de bulabileceğiniz Hacı Arif Osmanlı Sofrası
Kahvaltısı da var ama yöresel lezzetlerle yapılmış tarhanası için Mavi Boncuk Cafe
Serpme kahvaltı arayanlar için bir alternatif de Hacı Annenin Yeri Kahvaltı ve Gözleme
Cumalıkızık’a nasıl gidilir?
Cumalıkızık’a İstanbul’dan gidiyorsanız Bursa merkez üzerinden gitmeniz gerekiyor.
İstanbul – Bursa arası Orhan Gazi Köprüsü’nü kullanırsanız 156 kilometre kadar yaklaşık 2,5 saat kadar sürüyor. Diğer bir alternatif de Darıca – Yalova üzerinden arabalı vapurla geçmek. Her iki yoldan geldiğinizde de Bursa merkezden sonra 10 – 15 kilometre sonra Cumalıkızık’a ulaşıyorsunuz. Bunlar dışında Kartal’dan feribotla Yalova aktarması yapmak da mümkün.
Ankara – Bursa arası 390 km yaklaşık 4,5 saat
İzmir – Bursa 345 km yaklaşık 3,5 saat
Aracınız yoksa iki alternatifiniz var. Birincisi otobüsle diğeri de deniz otobüsü ile gitmek.
İstanbul’dan otobüsle gidiyorsanız Bursa Otogar’a geldikten sonra buradan toplu taşıma otobüsleriyle Kent Meydanı’na aktarma yapmanız oradan da yerel dolmuşlara binmeniz gerekiyor.
Deniz otobüsü ile gitmek isterseniz İstanbul’dan İDO ya da BUDO ile Mudanya’ya gelip minibüs ile EMEK İstasyonu’ndan metroya aktarma yapmanız gerekiyor. Cumalıkızık (Değirmenönü) durağında indikten sonra Cumalıkızık dolmuşlarıyla köye ulaşabiliyorsunuz.
İki özel yazı önerim var sizlere: Birincisi TÜRKİYE’DEN UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ’NE GİREN EŞSİZ ESERLER yazısı… İkincisi ise bu listedeki en özel yerlerden biri olan Safranbolu için SAFRANBOLU GEZİ REHBERİ – EN GÜZEL MİRAS yazım.
Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol
Yorumlar kapandı...