SIFIR ATIK YAŞAM İÇİN 9 ADIM

Çevre konularına dikkat çekilmeye başladığından beri “sıfır atık” (zero waste) akımı da son yıllarda gündemimize hızla girdi. Dünyayı korumak ve gelecek nesillere daha yaşanılır bir gezegen bırakabilmek için en önemli adımlardan biri sanırım bu. Sıfır atık yaşam nedir, nereden başlamalıyız, ne faydası var, akla gelen ilk sorular… 

Bir süredir bu konuda bir yazı hazırlamak istiyordum ama İlker Turan‘ın (İlkeryolundagerek) yazısını görünce iznini alarak bu yazıya blogda yer vermek istedim. Çevremde uzun süredir bu konulara kafa yoran birkaç insandan biri. O yüzden bu konuyu onun güzel kaleminden okumak da bence daha iyi olacak.

İşte İlker’in “sıfır atık yaşam için 9 adım” yazısı…

Hepinizin bildiğini düşündüğüm bir video izlemiştim, hani şu deniz kaplumbağasının burnundan pipet çıkaran dalgıçlar (aklıma geldikçe üzülürüm. Plastik okyanus belgeselini mutlaka izleyin.) Zaten fazla çöp üretmemeye dikkat eden birisiydim fakat ister istemez pek çok paketli ürün alıyordum. O videodan sonra ve minimalist yaşama geçerken devamlılığı olan ürünlere geçmeye karar verdim. İşte sıfır atık yaşamım bu şekilde başladı.

Sanırım böyle kararlar hep bir dönüm noktası. Bir bakalım, bu yazıyı bura kadar okuduysanız belki sizde atıksız bir yaşama geçmeye karar vermişsinizdir. Eğer nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, öncelikle sakın korkmayın. Bir şeyleri berbat etme şansınız olmadığı bir yol bu. Kısacası sonuna kadar gidemeseniz bile dünyaya mutlaka yararı dokunacaktır.

Sıfır atık yaşama geçiş

Sıfır atık yaşama geçiş bir gecede olacak bir şey değildir. İsrafı azaltmaya niyetlenmek ilk adımdır, bu yüzden tebrikler! Şimdi ki (savurgan) yaşam tarzınıza bir bakmış ve çöp ürettiğiniz tüm yollardan bunalmış olabilirsiniz. Ama unutmayın, her şey sırayla ve emin adımlarla.

Bir anda tüm tek kullanımlık eşyalarınızı atmanıza ve yeni, çevre dostu şeyler satın almanıza gerek yok. Aslında, tek kullanımlık eşyalarınızı kullanabildiğiniz kadar kullanmak, sıfır atık yaşam tarzına giden yolculuğun bir parçasıdır. Öncelikle tek kullanımlık malzemeleri tükettikten sonra, tekrar kullanılabilir alternatiflerle değiştirmelisiniz.

Maalesef, şu sıralar atıksız yaşam moda olduğundan paragöz üreticiler tarafından dolandırılmak da olası. Fakat eskiden sürekli kullanılan ve paragöz üreticilerin reklamları yüzünden arka plana atılan yöntemler ve malzemelerle atıksız bir yaşam mümkün.

SIFIR ATIK YAŞAMIN 9 KURALI NEDİR?

1. KENDİ ŞİŞENİZİ / BARDAĞINIZI TAŞIYIN

Tasarımı, şekli önemli değil, isterseniz son moda, isterseniz antika olsun. Çantanızda taşıyabileceğiniz bir matara bulundurmak hem plastik şişe kullanımını azaltacak hem de daha fazla su içmenizi sağlayacaktır.

Bir de benim gibi kahve veya çay meraklısıysanız termos veya katlanır bir bardak taşımanız hem atık plastik, karton bardak atığı oluşmasını önler hem de temizlik konusunda içinizin rahat olmasını sağlar.

Bir matara veya bardağınız olması için çok para harcamanıza gerek de yok. Cam şişede satılan bir su almanız veya bir cam kavanoz kullanmanız da mümkün. Bu noktada çekingenlik yapmamalısınız. Çünkü harika bir şey yaparak atık üretmiyor, dünyaya bir iyilik yapıyorsunuz. Siz muhteşemsiniz. ?

2. PLASTİK ÇATAL / KAŞIK / PİPET KULLANMAYIN

Dışarıda yemek yiyen veya sipariş verenlerdenseniz ve inatla plastik çatal kaşık veriyorlarsa artık yanınızda kendi çatal ve kaşığınızı taşımanın zamanı gelmiş demektir.

Ben ayrıca sürekli yolculuk edip dışarıda yemek yiyemeyen biri olduğum için de sefer tasımı yanımda gezdiriyorum. ?

Pek çok alternatifi (bambu, porselen, çelik, titanyum, v.s.) olmasına rağmen ona da para vermek zorunda değilsiniz. Evinizde kullandığınız takımdan bir set kullanmanız yetecektir. Sefer tası içinse cam kavanozlar yine imdadınıza yetişecektir. 

Plastik pipetlere HAYIR, deyin. Dışarıda içeceklerinizle birlikte pipet istemediğinizden emin olun. Kesinlikle pipet almanız gerekiyorsa kendi yeniden kullanılabilir cam veya paslanmaz çelik pipetinizi çantanızda bulundurun.

3. BEZ ÇANTANIZI YANINIZDAN AYIRMAYIN

Sürekli çanta ile gezen biriyseniz alışveriş yapma ihtimalinize karşı bir bez torbayı yanınızda taşıyabilirsiniz. Aynı zamanda alışverişe çıkarken de birkaç tanesini yanınızda taşımanız gereksiz plastik torba kullanımının önüne geçecektir.

Yeniden kullanılabilir torbalar bu aralar birbirinden güzel baskıları ile çoğu yerde satılmakta ama ben evde de yaparım diyorsanız eski bir kıyafetinizi de çantaya çevirebilirsiniz.

4. ALIŞVERİŞLERİNİZ BİLİNÇLİ OLSUN

Süpermarkette etrafa bakın ve plastiğe sarılmış yiyecek miktarını gözlemleyin. Gerçekten brokoliyi veya iki elmayı ambalajlamak gerekir mi?

Marketlerde pek şansınız olmadığının farkındayım ve ülkemizde de fazla bulk-market anlayışı yok (Kadıköy Belediyesinin Sıfır Atık Hareketine kadar). O yüzden kavanoz ve bez torbalarınızı doldurma işini pazar yerlerinde yapmalısınız.

Olabildiğince ambalajsız ürün satın alın veya bunun yerine minimum ambalaj alın ve devrime katılın! ?

5. GEREKSİZSE SÖNDÜRÜN. GEREKSİZ HARCANAN ENERJİ DE ATIKTIR

Ampullerinizi LED eşdeğerlerine dönüştürmek, enerji tüketiminizi azaltmanın harika bir yoludur. Elektronik ekipman kullanırken dikkatli olun ve cihazlarınızı kullanılmadıkları zaman kapatmayı unutmayın. Küçük bir düşünce uzun bir yol kat eder. Cihazlarımızın çoğunu bekleme modundan kapalı konuma getirmek, açık kaldıklarından yüzde 30’a kadar daha fazla enerji tasarrufu sağlamaya yardımcı olabilir!

6. KİMYASAL YERİNE DOĞAL TEMİZLİK ÜRÜNLERİ TERCİH EDİN

Doğal deodorant ve şampuan barları harika ürünlerdir. Kokuları genellikle inanılmaz ve bazı üreticilerin ambalajları da tamamen geri dönüştürülebilir oluyor. Zararlı spreyleri geri dönüşüme gönderin ve birkaç ay boyunca daha az kimyasal etkili bir şey deneyin. Attığınız bu adım için mutlu olacaksınız!

7. KAĞIT FATURA VE BİLDİRİMLERİNİZİ ELEKTRONİK ORTAMA TAŞIYIN

Her ay kâğıt bildirimler almak yerine elektronik fatura ve bildirim almak için kaydolun. Şirketler, bankalar ve kamu kuruluşları minik plastik bir pencere bulunan zarflarda posta göndermekte buna karşılık aynı şirketler, bankalar ve kamu kuruluşları elektronik belgeler sunmaktadır. Bu geçişi bugün yapın! Çünkü atık bir kâğıdı geri dönüştürmek de enerji harcar.

8. DENGENİZİ BULUN

Verdiğiniz her karar, istediğiniz gelecek için bir adım atmaktır. Bu nedenle, sorumluluk sahibi markalara geçiş yapmak, ambalajsız ve tekrar kullanılabilir ürünler satın almak, doğanın gelişmesine izin veren, atık olmadan küresel bir ekonomiye doğru hareket etmek için iyi bir adımdır. O yüzden şimdi karar verin ve elinizden gelenin en iyisini yapın!

9. EĞLENİN

Tek kullanımlık veya ambalajlı ürünlere olan bağımlılığınızı azaltmanın ve daha sıfır atık yaşam tarzı yaşamanın en iyi yolu, bunu yaparken eğlenmektir! Eğer varsa çocuklarınızı da bu değişime dahil ederek ailenize, arkadaşlarınıza oyun temelli meydan okuyun ve bu süreci keyifli hale getirin. Hayatınızdaki bu olumlu değişiklikleri uygulamak ve bilinçli bir değişim sağlamak çok daha kolay hale gelecektir.

İlker Turan, İLKERYOLUNDAGEREK ismiyle hem blogunda hem instagram sayfasında sıfır atık yaşam ve minimal yaşam konularında sıkça paylaşım yapıyor. Daha fazla bilgi için sayfasına göz atabilirsiniz.

Instagram: İLKERYOLUNDAGEREK

Blog: İLKERYOLUNDAGEREK

Peki, Atıksız yaşamak mümkün mü? Upcyle – İleri dönüşüm nedir merak ediyorsanız bu yazıyı işinize yarayabilir?

Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol