Kamp hayatının en önemli unsurlarından biri bana göre uyku tulumu. Belki de çadırdan bile önde geliyor. Doğru seçilmiş bir uyku tulumu, size uzun ve yorucu bir günün ardından ihtiyacınız olan rahat ve sıcak uykuya sağlayacak en gerekli şey. Peki, uyku tulumu seçimi yaparken nelere dikkat etmeli, hangi özelliklere aramalıyız? Gelin, bunlara birlikte göz atalım.
Uyku tulumu seçimi yaparken bazı terimlere hakim olmak, kullanacağınız şartları bilmeniz lazım. Bir yürüyüş turunda tulumunuzu sırt çantanızda mı taşıyacaksınız yoksa sadece sabit bir yerde kamp mı yapacaksınız, aracınızla mı geziyorsunuz, hangi mevsimde, hangi hava şartlarında kullanacaksınız? Bunun gibi bir sürü sorunun cevabını verebiliyorsanız kendinize uygun uyku tulumu seçerken işiniz o kadar kolay, demektir. Tabii, bir de bu cevaplar uyku tulumu bütçenizi de etkileyecek etkenler olacak.
Malzemeleriniz tamamsa TÜRKİYE’NİN EN GÜZEL KAMP ALANLARI yazısına da göz atabilirsiniz.
Doğru uyku tulumu seçiminde önemli olan etkenler
Sıcak tutma derecesi – Kullanmayı hedeflediğiniz yerdeki sıcaklığın biraz altında bir derece seçilmeli.
Dolgu sistemi – Kaz tüyü mü yoksa sentetik mi seçimi önemli başlıklardan.
Ağırlık – Özellikle kamp malzemesi ile yürüyeceğiniz bir aktivite yapacaksanız ağırlık konusu da önem kazanıyor.
Uyku sistemi – Birlikte kullanacağınız diğer malzemeler neler? Matınız, uyku tulumunuz ve içinde uyuyacağınız kıyafetlerin hepsi uyku sisteminizi oluşturuyor.
Ekstra özellikler – Sizi rahat ettirecek diğer özellikler. Mesela, solak mısınız, küçük şeylerinizi koyacağınız bir cebe ihtiyacınız var mı?
Nerede kullanacaksınız?
Eğer yürüyüş yapacaksanız ve kamp malzemelerinizi yanınızda taşıyacaksanız çantanızın hafif olması gerekli. O yüzden hem hafif hem de küçük bir uyku tulumu işinize daha çok yarar.
Aracınızla kamp yapıyorsanız burada belki biraz daha ağır ve büyük bir uyku tulumu almanın hiçbir sakıncası yok. Hatta böyle durumlarda hava şartları çok sert değilse bir battaniye ve örtü bile çözüm olabilir. Eğer iki tür aktivite de yapıyorsanız ve tek bir tane alacaksanız o zaman hafif, küçük ve ısı koruması yüksek olanı almakta fayda var.
Uyku tulumunu kullanacağınız mevsim de diğer önemli bir kriter. Kış kampları seviyorsanız o zaman ısı koruma derecesi ve hafiflik yine ön plana çıkıyor.
UYKU TULUMUNDA ISI DERECELERİ
Uyku tulumları için sıcaklık dereceleri 2002 yılında belirlenen standartlarla oluşturulmuş. Bu sayede üreticiler farklı olsa da uyku tulumlarında ısı standartları değişmiyor. Şu da aklınızda olsun ki, bunlar “standart bir model” üzerinden oluşturuluyor yani iyi bir çadır içerisinde, tek bir içlik giyilmiş halde, altınızda izolasyonu olan bir matın olduğu duruma göre sınıflandırılmış. Ancak herkesin biyolojisi farklı olduğundan bunları size ortalama bir fikir vermesi için kullanın.
Standartlar ÜST LİMİT (UPPER LIMIT), KONFOR (COMFORT), ALT LİMİT (LOWER LIMIT) VE EKSTREM (EXTREME) olarak kullanılıyor.
Üst limit
Normal bir kişinin terlemeden uyuyabileceği sınırdır. Yani burada gösterilen rakamdan daha sıcaksa içerisinde kendinizi çok sıcak hissedersiniz.
Konfor
Normal bir insanın rahat bir şekilde yani terlemeden ya da üşüme hissetmeden uyuyabileceğini durumu ifade eder. Bunun için uyku tulumu fermuarlarının kapalı olduğu var sayılır.
Alt limit
Bunda da normal bir insan kıvrılmış bir pozisyonda (cenin gibi) uyanmadan 8 saat uyuyabileceği değeri ifade eder. Bu değerde genelde insanlar kendilerini pek rahat hissetmezler. Bazı markalar buna “Transition yani değişim” de diyorlar.
Ekstrem
Normal bir insanın ortalama 6 saat kadar uyuyabileceği ve vücut ısısının da 35 derecenin altına düşmediği bir ortam ön görülüyor. Bu değerde kısmi donma riski ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
MEVSİME GÖRE UYKU TULUMLARI
Yaz – Genellikle 10 derecenin üzerinde olmalı.
İlkbahar ve sonbahar – Genellikle 0 derecenin üzerinde olmalı.
Tüm mevsimler – Tüm sezonlarda kullanacaksanız genellikle -5 derece seviyesinde olmalı.
Dağcılık – Çok soğuk şartlar için minimum -10 derece seviyelerinde olmalı.
ŞEKİLLERİNE GÖRE UYKU TULUMLARI
Dikdörtgen şeklinde
Dikdörtgen ya da zarf şeklinde olan uyku tulumlarıdır. Bunların genelde iki tarafında fermuar bulunur. Dilerseniz bunları açarak battaniye gibi de kullanabilirsiniz. Bunlar ısıyı tutma anlamında çok etkili olmadıklarından genelde karavan gibi kapalı mekân kullanımlarında ya da yaz kamplarında kullanılabilir.
Mumya şeklinde (Mummy)
Adından anlaşılacağı gibi mumya şeklinde yani kafa dahil vücudu tam anlamıyla kavrayan şekildedir. Bu şekil sayesinde tam bir yalıtım sağlandığınızdan havanın içeri girmesini önlediğiniz gibi içerideki sıcak havanın da dışarı çıkmasına engel olursunuz. Dikdörtgenlere göre biraz daha hafif olurlar.
Mumya uyku tulumları genellikle tek kişiliktir. Ancak fermuarlar yardımıyla birleştirilerek çift kişilik hale getirilenleri de var.
Mumya şeklinde alacaksanız sağ ya da sol elinizin kullanımına göre tercih edin. Hangi elinizi kullanıyorsanız fermuarın ters tarafta olmasına dikkat edin. Bu tür uyku tulumu alırken boyunuza uygun bir tane seçmeye çalışın. Ne çok uzun ne tam tamına olmalı.
DOLGU SİSTEMİNE GÖRE UYKU TULUMLARI
Kaz tüyü ve sentetik olmak üzere iki önemli seçeneğimiz var. İkisinin de birbirine göre artı ve eksileri bulunuyor.
Kaz tüyü uyku tulumları
En önemli avantajı hafif olmaları ve sıcak tutmaları. Kolayca sıkıştırılarak küçük boyutlara gelebilmesi de çok önemli. Bu tür uyku tulumlarını iyi bir bakımla uzun yıllar kullanabiliyorsunuz.
Genelde dış katmanları suya dayanıklı olsa da ıslanma durumunda kurumasının uzun zaman alması eksi yanlarından biri. Bir eksisi de pahalı olmaları.
Bu türlerle ilgili bir hatırlatma yapmak isterim: Dolguda kullanılan tüyler genellikle kaz ya da ördeklerden elde edildiğinden bu önemli bir tartışma konusu. Ancak birçok üretici firma hayvan haklarına uygun şartlarda elde edilmiş tüyleri kullanmaya dikkat ediyor artık. Bu konuda duyarlı firmaları bulmakta fayda var.
Sentetik dolgu uyku tulumları
Islandıklarında kolayca kuruyabilmeleri en büyük avantajları. Ve tabii ki, çok daha uygun fiyatlara sahip olmaları… Diğerine göre biraz daha ağır ve katlandıklarında daha fazla yer kaplıyorlar.
Tüye karşı alerjisi olanlar için iyi bir seçenek.
Kaz tüyü / Sentetik karışım
Bunlarda genellikle ayak kısımlarında kaz tüyü kullanılıyor, diğer kısımlarda ise sentetik dolgu kullanılıyor.
KADIN – ERKEK ve ÇOCUK UYKU TULUMLARI
Kadınlar için uyku tulumları
Standartlar kadınların soğuğa dayanıklılıkları ve vücut şekilleri göz önüne alınarak belirlenmiş. Kadınlarda omuzlar daha dar ama kalçalar ise daha geniş düşünülmüş, ayak kısımlarına ise ekstra yalıtım konulmuş. Standart ve uzun olmak üzere iki tip uyku tulumu var. Standart olanın boy uzunluğu 168 santim, uzun olan ise 183 santim.
Erkekler için uyku matları
Erkekler içinse kısa, standart ve uzun olmak üzere üç tür var. Kısa olan 168 santim, standart olan 183 santim ve uzun olansa 198 kadar. Bazı markalarda daha uzun modeller bulabiliyorsunuz.
Çocuk uyku tulumları
Bunlar daha kısa ve küçük olarak hazırlanıyor. Bu yüzden fiyatlar da biraz daha uygun. Bunlardaki ısı değeri ve diğer sistemler büyüklerinkine göre aynı özelliklere sahip.
EKSTRA ÖZELLİKLER
Başlık – Özellikle mumya tarzı uyku tulumlarında olan başlık kısımları vücudu tam kavramayı sağladığından ısı yalıtımında oldukça etkili oluyor. Çok soğuk şartlarda kullanacaksanız buna mutlaka dikkat edin.
Kilit sistemi – Fermuarların üst kısımlarına yapılan bu kilit sistemi sayesinde içine girdikten sonra fermuarın kendinden açılmasına engel oluyor. Bu sayede uyku arasında istenmeyen açılmalardan kurtulmuş oluyorsunuz.
Lastikli kilit sistemi – Bu da başlığın etrafına yerleştiriliyor. Tulumun içine girdikten sonra başlığı saran lastiği tam yüzünüzü kavrayacak şekilde sıkıyorsunuz. Bu sayede hava içeriye hapsediliyor.
Sağ ya da sol fermuar – Bundan yukarıda bahsetmiştim hangi elinizi daha çok kullanıyorsanız fermuarın aksi tarafta olmasına dikkat edin. Bu sayede fermuarı açma kapama sırasında daha az zorluk yaşarsınız. Ben de solak olduğumdan buna uygun bir uyku tulumu almıştım.
Gizli cep – Uyku tulumunun içine yerleştirilen küçük cep. Değerli şeylerinizi ya da ufak şeylerinizi koymak için işinize yarabilir. Bu kısım genellikle göğse yakın yerde oluyor. Mesela ben mini iPod’umu koyuyorum oraya.
Yastık cebi – Kafa kısmına yapılan bu cebin içerisine fazla kıyafetlerinizi yerleştirerek bir yastık elde etmiş oluyorsunuz.
Uyku tulumu nevresimi – Uyku tulumları naylon ya da polyester gibi sentetik malzemelerden yapıldığından daha yumuşak bir dokunuş için bu nevresimi uyku tulumu içerisinde kullanabilirsiniz. Bu aynı zamanda ısı ve hijyen için de ekstra bir katman yaratmış oluyorsunuz.
Bu nevresimi uyku tulumunuzu ödünç vermek durumunda kaldığınızda karşı tarafın kullanmasını isteyebilirsiniz. Uyku tulumları bana göre biraz kişisel parçalar olduğundan vermemeyi tercih ediyorum ama zorda kaldığım bir keresinde en azından bunu kullanmasını istemiştim. Sonuçta uyku tulumlar sık ve kolay temizlenebilen şeyler olmadığından en azından böyle bir şeyi kullanmak işe yarayabiliyor.
Özetle doğru uyku tulumu seçimi
- Eğer dağlık, orman içi alanlarda sonbahar ve kış aylarında kamp yapmayı planlıyorsanız tulumun en azından -5 derece ya da altında olmasına dikkat edin.
- Kar altında ya da yüksek irtifada kamp planlıyorsanız tulumun koruma seviyesinin -5 dereceden daha düşük olması gerekiyor. Gideceğiniz yerdeki gece sıcaklığını kontrol ederek en azından 5 derece daha altında olacak şekilde bir uyku tulumu almaya çalışın.
- Uyku tulumu alırken boyunuza göre olmasına dikkat edin. Fazla uzun olursa ısıtacağınız alan artacağından daha çok üşürsünüz, tam tamına olursa da zaten rahat edemezsiniz.
- Mumya tipi uyku tulumları kış kampları için daha uygun. Bu sayede tüm bedeninizi koruyarak izolasyonu sağlamak daha kolay oluyor.
- Yürüyüşlerde malzemelerinizi sırtınızda taşıyacaksanız mumya tipi, kaz tüyü olanlar kilo açısından daha hafif olduklarından yine bunları tercih edebilirsiniz.
- Isı dereceleri düştükçe fiyatlar da maalesef artıyor. O yüzden genel ihtiyacınızı karşılayacak bir şey alırsanız onu daha sıcak şartlarda kullanabilirsiniz.
- Kadın – erkek modellerine göre seçim yapın.
- Eğer seçme şansınız varsa kullandığınız elinize ters yönünde fermuarı olan bir uyku tulumu alın.
Uyku tulumunuzu kullanırken bunlara dikkat edin
Doğa aktivitelerini seviyorsanız uyku tulumunuzla çok yakın bir ilişkiniz olacak bunu baştan söylemeliyim. Zor bir seçimle ve büyük paralara vererek aldığınız uyku tulumlarınızı özenle kullanırsanız bu ilişkinin uzun yıllar süreceğinden emin olabilirsiniz.
- Uyku tulumunuza mümkünse temiz kıyafetlerle girmeye çalışın.
- Uyku tulumunuzu direk yere koymaktan sakının. Dışarıda uyuyacaksanız mutlak altına bir mat koymaya çalışın.
- Kamp ateşinin yakınına çok yaklaşmayın. Sentetik kumaşlar kolayca yanabilir.
- Fermuar kısmına özellikle dikkat edin. Kapatırken kumaşın sıkışarak yırtılmasına neden olabilirsiniz.
- Kamptayken her gün havalandırmaya çalışın.
- Çadırınızı kurduktan sonra hemen yatmayacaksanız da uyku tulumunuzu çantadan çıkartarak havalanmasını sağlayın.
- Uyku tulumu içerisinde ayaklarınız daha çok üşüyorsa fazla polarınızı veya kazağınızı içeriden ayak kısmına koyarak ekstra sıcaklık sağlayabilirsiniz.
- Tulumunuzu çanta içerisinde taşıyacaksanız mutlaka bir poşet içerisine daha koyun. Genellikle pahalı modellerin taşıma kapları su geçirmez oluyor ama ıslanma riskine girmemek lazım. Boyutlarına uygun bir çöp poşeti işinizi görecektir. Fazladan birkaç yedek mutlaka bulundurun.
Uyku tulumunu nasıl saklamalı?
- Uyku tulumlarını kullanmadığınız zaman taşıma torbalarının içerisinde saklanmaması gerekiyor. Uyku tulumu satın aldığınızda içerisinden genellikle bir küçük bir de büyük (fileli) bir torba çıkar. Küçük olan seyahat sırasında kullanılmak için, büyük olansa evde saklamak için kullanılır.
- Uygun yeriniz varsa tamamen açık bırakabilirsiniz.
- Yıkamanız gerekiyorsa uyku tulumu üzerindeki talimatları kontrol edin. Yıkama işlemi zor olduğundan genellikle temiz kullanmaya çalışıyorum ama her dönüşte sabunlu bezle temizlemeye çalışıyorum.
- Temizledikten sonra ya da her kullanımdan sonra eve geldiğinizde mutlaka havalandırın, iyice kuruduktan sonra kaldırın.
Uyku tulumu fiyatları
Artık piyasada farklı fiyat kategorilerinde uyku tulumu bulmak mümkün. Online alışveriş siteleri dönem dönem çok güzel indirimler yapıyorlar. Kendiniz için uygun uyku tulumunu bulduktan sonra bu siteleri sık sık takip ederek özel bir fiyat yakalayabilirsiniz. Fazla özellikli bir şey aramıyorsanız en ucuz uyku tulumları için indirimli marketlerin dönemsel kampanyalarını takip etmenizi öneririm.
Birkaç örnek:
AndOutdor – Frs205 modeli / +5 derece konfor / sentetik dolgu mumya tipi: 102 TL
Decathlon – Arpenaz modeli / 20 derece konfor / sentetik dolgu dikdörtgen tip: 125 TL
Decathlon – Arpenaz modeli / 10 derece konfor / sentetik dolgu dikdörtgen tip: 225 TL
Evolite / -18 derece konfor / kaz tüyü dolgu mumya tipi: 375 TL
Decathlon – Forclaz modeli / 0 derece konfor / sentetik dolgu dikdörtgen tip: 570 TL
Marmot – NanoWawe 55 modeli / 13 derece konfor / sentetik dolgu mumya tipi: 598 TL
Husky – Magnum modeli / -15 derece konfor / sentetik dolgu mumya tipi: 752 TL
Husky – Anapurna modeli / -28 derece konfor / sentetik dolgu mumya tipi: 1300 TL
North Face – Cat S Meow modeli / -23 derece konfor / Kaz tüyü mumya tipi: 2298 TL
Ferrino – Light 750 modeli / -11 derece konfor / kaz tüyü mumya tipi: 2728 TL
Rab – Andes Modeli / -22 derece konfor – Kadın / kaz tüyü dolgu mumya tipi: 4619 TL
Doğada olmayı seviyorsanız EN GEREKLİ KAMP MALZEMELERİ LİSTESİ ve ÇADIR SEÇİMİ – ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ? yazılarım da işinize yarayabilir.
Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol
Yorumlar kapandı...