Hindistan koskoca bir ülke. Bir uçtan bir uca geçtiğinizde bir sürü farklı şeyle karşılaşıyorsunuz. Hindistan hakkında pisliğinden, kalabalığına, gürültüsünden keşmekeşine o kadar çok şey söyleniyor ki… Ama dünyanın bu en farklı ülkesini görmek için bence yüzlerce sebep var: İnsanları, gelenekleri, mimarisi, etkileyici doğası… Bu sebeplerden sadece birkaçı… Beni ise Hindistan’a çeken en önemli sebeplerden biri Holifest yani Holi Festivali oldu. Renklerin Bayramı diye adlandırılan festival, gezmenin de ötesinde bir şeyler arıyorsanız tam size göre… Bu renkli ve farklı dünyayı keşfetmek için de en iyi fırsat…
Birkaç yıldır gitmek için uygun zamanı kolladığım Holi Festivali’ni kapsayan kısa Hindistan turu benim için de inanılmaz deneyimlerle dolu geçti. Fotoğrafa başladığımdan beri hayalini kurduğum festival, renkli dünyası ve zengin kültürüyle beni Hindistan’a hayran bıraktı. Tek başıma yaptığım bu tura çıkma kararı ve turun detayları ile ilgili daha detaylı bir yazı ayrıca yazacağım ama bu yazı sadece Holi Festivali’yle ilgili olacak…
Holi Festivali Nedir?
Holi, kökenleri aslında dini temellere dayansa da baharın gelişinin kutlandığı bir festival… Özellikle Hindistan, Nepal, Sri Lanka, Bengal gibi Hindu dininin ağırlıkla olduğu yerlerde en görkemli haliyle kutlanıyor. İsa’dan birkaç yüzyıl öncesinde kutlanmaya başlanan festival, zaman içerisinde değişikliğe uğrar. Ülkelere göre değiştiği gibi aynı ülkenin farklı bölgelerinde bile farklı kutlama şekilleri var. Hindistan gibi yüzlerce etnik grubun yer aldığı bir ülkede Holi de neredeyse her şehirde farklı bir şekilde kutlanıyor. Bazı yerlerde 2 gün sürerken bazı yerlerde 16 güne varan törenler yapılıyor.
Gün boyunca yaşlı-genç, kadın-erkek demeden sokaklarda birbirine rengarenk boyalar, sular fırlatan insanlar, dans edip şarkı söylenerek kutluyor festivali. Yani bizim deyimizle tüm ülkede bir bayram havası yaşanıyor.
Arife gecesi dediğimiz Holi öncesi geceye “Dahan” ismi veriliyor. Ertesi günkü kutlamalar “Dhuleti” diye adlandırılıyor. Aslında boya atmanın dışında kutlamalar evlerde de devam ediyor. Ziyaretler yapılıyor, birlikte yemekler yeniyor, hediyeler alınıyor.
Holi Festivali Ne Zaman?
Holi Festivali Ne Zaman?Şubat veya mart aylarında kutlanan festival, her yıl farklı günlere denk geliyor. Kışın bitişi ve baharın gelişini simgelediği için mart ayındaki dolunayın ertesi günü olarak hesaplanıyor.
“Dahan” adı verilen gün, 2018’de 1-2 Mart olarak kutlanmıştı. 2019, 2020 ve 2021 için açıklanan tarihlerse şöyle:
2023 – Dahan 7, Holi 8 Mart
2024 – Dahan 24, Holi 25 Mart
2025 – Dahan 13, Holi 14 Mart
2026 – Dahan 3, Holi 4 Mart
2027 – Dahan 21, Holi 22 Mart
2028 – Dahan 10, Holi 11 Mart
Festivalin Kökeni İki Efsaneye Dayanıyor
Holi Festivali’nin çıkışını merak edip araştırdığımda karşıma Hint mitolojine göre iki efsane çıktı. Biri ateş yakma ile ilgili diğeri de boya atmayla ilgili… Ateş yakma ritüelinin dayandığı efsane şöyle:
Kötülükleriyle ünlü kral Hiranyakaşipu’ya tanrılar tarafından ölümsüzlük bahşedilir ve bunun sonucu olarak kral, herkesin kendisine tapınmasını ister… Ancak oğlu Prahlad, babasının emirlerine karşı çıkarak ona tapınmayı ret eder ve her zaman olduğu gibi tanrı Vishnu’ya dua etmeye devam eder. Kral Hiranyakaşipu, bu hareketinden dolayı oğlu Prahlad’ı birçok kez öldürmeye çalışır ancak tanrı Vishnu ve diğe tanrılar tarafından bu girişimleri engellenir.
En sonunda Hiranyakaşipu, kız kardeşi Halolika’ya kucağında Prahlad varken ateşe girmesini emreder. Kız kardeşi Holika’ya ihsan edilen özellik sayesinde onun ateşte yanmayacağından emindir. Ancak Holika, bu özelliğin sadece kendisi ateşe tek başına girdiğinde işe yaradığının farkında değildir. Holika, Prahlad’la birlikte ateşe girer, kendisi yanarken Prahlad, tanrı Vishnu’ya duaları sayesinde kurtulur. Holika’nın yanışı ve Prahlad’ın kurtuluşu bundan sonra festival olarak kutlanmaya başlanır.
Festivalde insanların birbirini boya atmasının dayandığı diğer efsane ise şöyle:
Hint tanrısı Lord Krishna koyu mavi bir tene sahiptir… Çok sevdiği Radha’nın teni ise rengarenktir. Radha ve diğer kızların ten rengi yüzünden kendisini sevmeyeceğini, alay edeceğini düşünen Krishna, annesi Yashoda’ya bundan dert yanar. Annesi ise oğlu Krishna’ya gidip Radha’nın yüzünü renkli boyalarla boyamasını önerir. Yüzü boyanan Radha ve Krishna bundan sonra iyi bir çift olurlar. Yüz boyama oyunu da zamanla bir festivale dönüşür.
Holi Festivali Nasıl Kutlanıyor?
Aslında kutlamalar “Dahan” diye adlandırılan bir gün öncesinde başlıyor. Günler öncesinde toplanmaya başlanan odunlar sokak başlarında büyük yığınlar haline getiriliyor… Dahan günü öğleden sonra “puja” dedikleri dua töreni gerçekleştiriliyor ve özellikle çocukların sağlıklı ve güvende olması için dua ediyorlar. En son olarak Holika ve Prahlad’ı temsil eden kuklalar da odunların üzerine yerleştiriliyor.
Gün batımı saati geldiğinde odunlar tutuşturularak kutlamalara başlanıyor. İşte bu dev ateş öbekleri “kötünün iyiye karşı zaferini” ve “adanmışlığı” temsil ediyor. Ateş etrafında oynayan çocukların yanı sıra sokak aralarında kurulan sahnelerde dans gösterileri ve dini söyleşiler gerçekleştiriliyor. Sönen ateşlerden alınan küller ise evlere götürülüyor.
Ertesi gün Holi kutlamaları başlıyor. Tapınakta toplanan halk, ayinin devamında sokaklara çıkarak birbirlerine boyalar, sular fırlatıyor. Yine sokak aralarında müzikler çalıp dans ediyorlar. Çocuklar sokak başlarında, dükkân önlerinde mevzilenerek renkli boya dolu su tabancalarıyla genç-yaşlı, kadın-erkek, tanıdık-yabancı demeden herkese ateş ediyorlar… Sokaklarda gördüğünüz herkesin elinde seçtiği bir renk torba boya, karşınıza gelerek “Happy Holi/Mutlu Holiler” diyerek yüzünüze boyasını sürüyor. Bazıları ardından sarılarak devam ediyor. Özellikle yabancılar bu ilginin odağı oluyor… En kötüsü de sizi hazırlıksız yakalamaları… Bir anda boya dolu bir balonun sırtınızdan aşağı indiğini hissediyorsunuz ya da rikşa (bisiklet ya da motosikletli 2-3 kişilik taşıtlar)’ın peşinden koşarak renkli su dolu kovayı arkanızdan fırlatabiliyorlar.
Holi sabahı ayrıca rahipler tarafından Bhang dedikleri içinde kenevir tohumlarının olduğu bir çeşit macun hazırlanıyor ve bu, gün boyunca halk tarafından yeniliyor. Biraz kafa yapan bu macun çokça kaçırılınca ilerleyen saatlerde sokaklarda biraz taşkınlığa sebep oluyor.
Renklerin Anlamı nedir?
Kullanılan boyalara “gulal” ismi veriliyor ve doğal malzemeden (otlardan ve çiçeklerden elde edilen içerikle) yapılmasına oldukça dikkat ediyorlar. Diğerlerini hem cilde zarar verdiğinden hem de çıkması zor olduğundan kullanmamaya çalışıyorlar. Eğer çok farklı renklerde, parıltılı şeyler görürseniz anlayın ki onlar doğal değil… Kullanılan her rengin de bir anlamı var:
Kırmızı: Masumiyet- aşk, tutku, saflık (purity)
Yeşil: Canlılık, enerji, yaşam (vitality)
Mavi: Sakinlik, ağırbaşlılık (calm, sedateness)
Sarı: Mutluluk, barış, dindarlık (pious feeling)
Pembe: Merhamet, şevkat (caring, compassion)
Mor: Sihir, gizem (mystical)
Holi günü her dükkânda ya da sokak satıcıları boyalardan satıyor. Bittikçe buradan cephaneler yenileniyor.
Sokaklarda dolaştıkça her köşeden rengarenk insanlar çıkıyor karşınıza… Sizi en çok şaşırtan şey de çoluk-çocuk, yaşlı-genç demeden herkesin bu eğlenceye katılması… Holi Festivali’nin ruhunda aslında biraz da bu yatıyor; boyanan yüzler sayesinde zengin-fakir, tanıdık-yabancı, kadın-erkek ya da kastlar arası farklar ortandan kalkıyor… Herkes şarkılar söyleyip, müzik aletleriyle sokaklarda dolaşıp dans ediyorlar…
Sokaklarda yapılan eğlencelerde kadınlar biraz daha geri planda kalıyor ama onlar da evlerin balkonlarından kovalarla, hortumlarla sular atarak bu eğlenceye gün boyu katılıyorlar.
Holi Festivali’ni Nerede Kutlamalı?
Aslında bu tabi ki Holi’den ne beklediğinizle çok alakalı… Holi Festivali özelikle benim gibi fotoğrafa da meraklı gezginlerin rağbet gösterdiği bir tören… Şehirlerde biraz daha farklı kutlanıyor. Şehirlerde sokaklar yerine evlerin, otellerin bahçelerinde partiler yapılırken büyük şehirlerin dışındaki küçük kasabalarda ise daha özüne yakın şekilde kutlanıyor.
Benim içinde en önemli kararlardan biri de bu kutlamayı nerede izleyeceğimdi. O kadar yol gitmişken böyle özel bir töreni otelin bahçesinde kutlamak yerine biraz cesur davranıp, en gerçek halini görmek için Mathura ve Vrindavan’da kutlamaya karar verdim.
Mathura ve Vrindavan’nın yanı sıra bölgeye çok yakın Barsana, Nandgaon, Baldeo kasabalarda yapılan törenlerde de festival, halen en özgün ve çok ilginç törenlere kutlanmaya devam ediyor.
En iyi ve ilginç Holi kutlamalarının yapıldığı yerleri öğrenmek için Holi’yi kutlayabileceğiniz en güzel yerler yazımı da tavsiye ederim.
Kutsal Şehir Mathura
Hintliler’in en önemli tanrılardan olan Krishna’nın doğum yeri olarak biliniyor. 7 kutsal şehirden biri… Bu yüzden sadece Holi için değil tüm yıl boyunca insanların uğrak yeri. Bir çeşit hac noktalarından biri… Burada kutlamalar bir hafta sürüyor. Önemli Krishna tapınaklarındaki kutlamalar, her birinde farklı günde gerçekleşiyor.
Farklı dönemlere ait irili ufaklı birçok tapınağın olduğu şehir, kutsal Ganj Nehri’nin en önemli kollarından biri olan Yamuna Nehri’nin de kıyısında… İçinden nehir geçen Hint yerleşimlerinde olduğu gibi burada da nehir kıyısında “ghat”lar var. Güney Asya’da özellikle kutsal nehirlerde, kıyıdan nehre doğru uzanan merdivenler, ghat olarak adlandırılıyor.
Nüfusu 500 bin civarında olan Mathura, büyük bir şehri çağrıştırsa da daha çok büyük bir kasaba görünümünde… En eski Hint yerleşim yerlerinden biri olarak kabul ediliyor. Eski dönemde ticari bir merkez ve kervan yollarının üzerindeymiş.
Mathura’daki Holi Kutlamaları
Holi günü ana kutlama Dwarkadheesh Tapınağı’nda yapılıyor. Sabah 07.00 civarlarında orada olmak gerekiyor. Dakikalar ilerledikçe tapınak ellerinde çiçekler, boyalar olan insanlarla doluyor. Belirli saatte yapılan dualar atılan boyalardan sonra herkes kutlamalar için kendini sokağa atıyor.
Özellikle fotoğraf çekiyorsanız, erken saatlerde tapınakta olmak, iyi bir yer edinebilmek için önemli. Sonrasında kalabalıkta ilerlemek mümkün olmuyor. Kutlamaların odağında olduğu için dünyanın her yanında insana rastlamak, muhabbet etmek de mümkün burada…
Eğer daha erken gelmişseniz Vishram Ghat’a gidip nehre girenleri izleyebilirsiniz.
Mathura’da Neler Yapılır?
Tanrı Krishna’nın doğum yeri olduğundan burada kendisine adanmış en büyük tapınaklardan biri olan The Sri Krishna Janmabhoomi ya da diğer adıyla Shri Krishna Janmasthan burada yer alıyor… Burasının 5000 yıldır var olduğuna inanılıyor ancak yıllar içerisinde yıkılan bina 1965’te tekrar inşa edilmiş. Her gün açık olan tapınak 05.30-12.00 ve 15.00- 20.30 arası ziyaret edilebiliyor. Oldukça sıkı güvenlik aramasından sonra girilen tapınağa tüm Hindistan’da olduğu gibi belli yerlerine ayakkabılarınızı çıkartarak giriyorsunuz… İçerde fotoğraf çekilmesine izin verilmiyor.
Dwardadheesh Tapınağı, Mathura’nın en önemli tapınağı… 1814 yılında inşa edilmiş işlemleri ve oymalarıyla oldukça güzel bir havası var… Holi Festivali için ana tören burada gerçekleşiyor. Hem nehre hem de şehrin en önemli pazar yerine çok yakın. İçerde telefon veya fotoğraf makinesi kullanılmasına izin veriliyor. İki katlı ancak üst kata çıkılmasına izin verilmiyor.
Vishram Ghat, şehrin en güzel yerlerinden biri. Halkın banyo ve dua için kullandığı, şehrin gürültüsünden uzak sakin bir köşe aynı zamanda… Her akşam yapılan “aarti” törenlerini buradan veya tekneyle biraz açıktan izleyebilirsiniz. Aynı zamanda burada bineceğiniz teknelerle nehir turları yapabiliyorsunuz. Durvasa Rishi Tapınağı’na buradan kalkan teknelerle gidiliyor.
Eğer meraklıysanız Mathura Arkeoloji Müzesi (Goverment Museum) de görülecekler yer arasında. 3 – 12. yüzyıllar arasındaki döneme ait pek çok eser burada görülebilir. Pazartesileri kapalı olan müze diğer günler 10.30 – 16.30 arası açık.
Radha Kund, Birla Temple/Gita Mandir, ISCKCON Temple ve Kans Qila (tarihi kale) de görülebilecek yerler arasında.
Mathura’da Nerede Kalınır?
Farklı bütçeye göre kalacak çok yer Mathura’da… Eğer merkeze yakın olmayı istiyorsanız Wishram Ghat yakınlarındaki yerleri tercih edebilirsiniz. Törenlere erken gideceğinizi düşünürsek araca ihtiyaç olmadan yürüyüş mesafesinde olmak her zaman çok daha avantajlı…
Ben istasyona 5 km ama merkeze de rikşalarla 10-15 dakikalık mesafede Brijwasi Royal Oteli’nde kaldım. Hindistan şartlarına göre oldukça güzel bir oteldi. Odalar klimalı, temiz ve rahat. Wi-Fi de oldukça güzel çekiyor. Restoranında ise kahvaltı ve akşam yemeklerinde hem yerel yemekler hem de Çin ve İtalyan yemekleri bulabiliyorsunuz.
Mathura’da Nerede Yenir?
Hindistan’a yemek konusu önemli bir konu… Zengin Hint mutfağının birbirinden güzel yemekleri var… Acı ve baharat seviyorsanız çok şanslısınız. Ama hijyen konusu tüm Hindistan’da karşımıza çıkan en önemli konulardan biri… İlk günler özellikle ne yediğinize dikkat etmekte fayda var. Sokak satıcılarından uzak durmayı tavsiye etseler de ilerleyen günlerde denemekten kaçınmayın…
Ben ilk günler sabah akşam otelde yemek yemiş, öğlenleri de muz gibi meyvelerle geçirmiştim. Ama Mathura’da lokantalarda, sokak satıcılarının tezgahlarında yemek yemekten çekinmedim.
Özellikle su konusu çok önemli, kapalı su kullanmak hatta dişleri bile onla fırçalamak gerekiyor…
Geleneksel Hint, Çin ve İtalyan mutfağından çeşitler bulabileceğiniz Brijwasi Royal Oteli’nin yemekleri oldukça iyiydi. Ayrıca Agrawal Restaurant, Cafe Coffe Day ve Holi Gate yakınlarındaki Oma Pahlwan Kachori’de temiz ve güzel yemek bulabileceğiniz yerlerden birkaçı…
Alışveriş için Holi Gate yakınlarındaki Brijwasi’yi kullanabilirsiniz.
Mathura’ya Nasıl Gidilir?
Delhi’den Mathura’ya trenle ve otobüsle ulaşmak mümkün. Tren tipine göre 2-3 saatlik mesafedeki Mathura Juntion’a trenle ulaştıktan sonra istasyondan da şehir merkezine tuktuk veya rikşa ile 10-15 dakika da ulaşıyorsunuz. Agra ise trenle yaklaşık 1 saat sürüyor. Delhi’den Mathrua Junction’a birinci sınıf tren bileti fiyatı tren tipine göre 27-87 TL (345-1275 Rupee) arasında değişiyor.
Otobüsle Delhi’ye yolculuk yaklaşık 4 saat sürüyor. Otobüsler her gün 05.00 – 10.00 arası, her 30 dakikada bir kalkıyor. Delhi Mathura arası bilet fiyatları 32 TL (473 Rupee’den başlıyor… Agra ise 90 dakikalık mesafede… Seferler her saat başı yapılıyor. Ayrıca Jaipur’a da otobüs var ve yaklaşık 6 saat sürüyor. Fiyatı ise yaklaşık 6 liradan başlıyor.
Ayrıca buradan Jaipur, Mumbai, Kalküta ve Ahmedabad gibi büyük şehirlere de otobüsle ulaşmak mümkün.
Şehirde havalimanı yok ancak en yakın havalimanı olan Agra üzerinden Mathura’ya ulaşabilirsiniz.
Hindistan içinde seyahat ederken online bilet alabileceğiniz en iyi sitelerden bir de Cleartrip sitesi. Yalnızca tren bileti alırken yerel bir cep numarasına gönderilen onay kodunu istiyor aklınızda olsun.
Önerdiğim Holi Festivali Rotası
Barsana – Nandgaon (16-17 Mart 2019)
Vrindavan –20 Mart 2019
Mathura – 21 Mart 2019
Baldeo – 22 Mart 2019
Yakında Neler Var? Başka Neler Yapılır?
Bir saatlik mesafede olan Büyüleyici TAC MAHAL‘e uğramadan geçmemek olmaz. Agra’da Tac Mahal ve Agra Fort (Agra Kalesi) dışında çok fazla bir şey yok. Ancak Tac Mahal’in farklı hallerini görmek ve sakin bir halde fotoğraflamak istiyorsanız bir gün kalıp, sabahını görmenizi mutlaka tavsiye ederim.
İncelikle bezenmiş, aşka adanmış bu mabet, gerçekten görülmeye değer yerlerden…
Holi Festivali’ne Gitmeden Bilmeniz Gerekenler
- En önemli konu törene bir kadın olarak yalnız katılmakta bir sakınca olup olmadığı. Gitmeden Hindistan’da yalnız seyahat etme konusunda danıştığım herkes bana, bu konuda bir sıkıntı yaşamayacağımı söylemişti. Ama onlara “Holi’ye nerede kutlamalıyım” diye sorduğumda özellikle kadınlar, küçük yerlerde kutlamaya katılmamın iyi fikir olmadığını, söyledi. Bana otel partilerinden birine katılmamı öneren bile oldu. Ben her şeye rağmen Mathura’yı seçtiğimde bir risk aldığımı biliyordum. O yüzden uçakta tanıştığım iki Türk arkadaşla Mathura’da buluşmak için sözleşmiş ama onlarla maalesef törenler bitiminde buluşabilmiştik. Yabancılar özellikle kadınlar, sokak kutlamalarında fazlasıyla hedef oluyor. Boya atmaların ötesinde sarılmaya kalkanlar oluyor. Ancak bu masumane sarılmalar ilerleyen saatlerde fazlaca kaçırılan Bhang yüzünden tacize dönüşebiliyor. Gün boyunca yanımda bir gece önce tanıştığım Hintli fotoğrafçıyla dolaşmama rağmen bana yapılan aşırı hareketlere engel olamadı. Saat 14.00’ten sonra tacizler artmaya başlayınca daha sakin yerlerde dolaşmaya karar vermiş ve ama daha 16.00 olmadan otellerimize dönmek zorunda kalmıştık. Maalesef o bile erkek olmasına rağmen belli saatten sonra erkeklerin sarkıntılıklarından nasibini almıştı. Sonuç olarak tek başınıza asla katılmayın diyemiyorum varsa grup halinde dolaşmak çok daha iyi bir seçenek… Ya da orada tanışacağınız birileriyle dolaşmak işinizi kolaylaştırır… Ama eğer yalnızsanız tapınaklar dışında kalabalık yerlerde dikkatli olmakta fayda var.
- Eğer yalnızsanız her konuşmak isteyeni kibarca reddedin. Biraz konuştuktan sonra size anlattıklarından dolayı para beklentisine giriyorlar. Bazen kurtulmak gerçekten zor oluyor.
- Kutlamalar sırasında yanınıza su ve yemek ihtiyacınızı karşılayacak miktar haricinde para almayın. İç çamaşırlarının içinden para alındığını söyleyen bir İngiliz kadın, ben otele giriş yaparken hızla çıkış işlemlerini bitirmeye çalışıyor, bir yandan da bana öğütler verip, en çabuk şekilde Delhi’ye dönmek için can atıyordu.
Holi Festivali Sırasında Ne Giymeliyim?
- O gün giydiğiniz kıyafetlerinizi unutun… Ya en eski şeylerinizi yanınızda götürün ya da oradan en ucuzundan kendinize bir şeyler alın… Çünkü her şey, iç çamaşırlarınıza kadar boyanıyor… Ben pazardan bir şalvar ve tunik alıp, başıma da bir şal dolamıştım. Erkekler genellikle yerel şapkalardan takıyor.
- Her yer ıslak olduğundan terlik yerine eski bir ayakkabı giymekte fayda var. Ama tapınaklara girerken ayakkabıların çıkartıldığını unutmayın. Ben 2 saat tapınakta kaldıktan sonra dışarda sandaletlerimi tanınmaz halde buldum. Tekini bulamayınca artık en benzeyen bir taneyi giyip çıkmaya karar vermiştim. Şanslıymışım doğru çift bulmuşum. Hala üzerinde boya izleri duruyor…
- Tapınakta ayakkabılar çıkartılıyor demiştim ama eğer fazla hijyen meraklıysanız tapınağın içerisinde çorapsız dolaşmayın…
- Katılmadan önce saçlarınızı ve teninize bir nemlendirici sürün. Hindistan cevizi yağı oldukça koruyucu… Saçlarınızı örtseniz de mutlaka sürün…
- Lens takıyorsanız mümkünse çıkarın aksi takdirde gözlük veya başka şekilde korumaya çalışın… Yüzme gözlükleri takanlar bile vardı etrafta…
- Tırnaklarınızı da ojeyle korumaya çalışın.
Fotoğraf Makinemi Nasıl Korurum?
- Makinenizi korumak çok önemli… Ben makineler için üretilen yağmurluğu parasoley’e siyah bantla (elektrikçilerin kullandığı ya da duck tape ile) bantlamıştım. Ama streç filme saranların yanı sıra çok profesyonel su geçirmez koruyucular kullananlar da gördüm… Tabi bunlar kullanımı zorlaştırıyor ama makinelerin sonrasında ne hale geldiğini görseniz bunu pek kafaya takmazdınız…
- Gerekmedikçe objektifi/lensinizi değiştirmeyin… İki farklı lens takabileceğiniz iki makine taşıyabilirsiniz… İlle de lens değiştirmek istiyorsanız güvenli yani tozsuz bir yer bulduktan sonra yapın.
- Eğer fotoğraf çekmek sizin için önemliyse törenlere en az 1-2 saat önce gidip uygun bir yer ayarlayın.
- Sizle fotoğraf çektirmek isteyenlere şaşırmayın…Hatta bazıları sizi durdurup, kendi fotoğraflarını çektiriyorlar ve sonrasında hiçbir şey demeden kibarca gidiyorlar.
- Mümkünse yanınızda para, telefon ve gerekli şeyler için su geçirmeyen küçük bir çanta-poşet taşımaya çalışın.
- Nadirde olsa bazı tapınakların içerisinde kapının yer aldığı bölümün fotoğrafını çekilmesini istemiyorlar. O yüzden bu tür isteklere karşı saygılı olun.
- Eğlenceyi kaçırmamak için sizde yanınızda boya taşıyın.
- İlk boya sürüldükten sonra hiçbir kaçış olmuyor. O yüzden boya fırlatanlar, su dökenlere aldırmadan günün keyfini çıkarmaya çalışın.
Holi Festivali için Hindistan’a gidiyorsanız Agra’da yer alan dünyanın en güzel binalarından TAJ MAHAL‘i görmeyi ihmal etmeyin.
Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için Instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol
Yorumlar kapandı...