Beylikten imparatorluğa uzanan Osmanlının kültürel mirasını keşfetmek istiyorsanız göz kamaştıran mimarileriyle dikkat çeken camilerden birinin kapısından adım atmanız yeterli olacak. Mihrabından çinisine tarih kokan etkileyici detaylarla dolu camiler, 600 yıllık tarihi boyunca Osmanlı’da tarih ve estetiğin buluşma noktaları olmuş. Bu yazıda fotoğraflar eşliğinde en güzel Osmanlı camileri ile ilgili kısa notlar bulacaksınız.
Osmanlı İmparatorluğu, başta camiler olmak üzere bıraktığı eserlerle dünya mimarisine eşsiz katkılarda bulundu. Osmanlıya başkentlik yapan İznik, Bursa, Edirne ve İstanbul’da bu izleri sürebileceğiniz yüzlerce eser var. Her biri farklı özelliğiyle öne çıkan bu yapılar arasından ben sadece fotoğraflayabildiğim birkaç tanesini seçebildim.
Osmanlı cami mimarisi, estetik ve fonksiyonun mükemmel bir bileşimi aslında… Bu mimari tarz, büyüleyici kubbeler, zarif minareler, süslemelerle dolu geniş iç mekanlar demek. Bu estetik insanları derinden etkilemeyi başarırken bir yandan da bu yapıların etrafına inşa edilen mekanlarla camiler bir sosyal alana dönüştürülmüş. Bu yüzden birçok önemli caminin çevresinde medreseler, çeşmeler, hamamlar, dükkanlar görebiliyorsunuz.
Farklı dönemler gelişen teknikler
Osmanlının erken döneminde (14-15. yy) camiler, Selçuklu mimarisini devam ettiriyordu. Çatılar genellikle düz, yapıların kendisini de çok büyük değildi, içerisine girdiğinizde birçok sütun ve tonoz görürsünüz. Daha büyük ölçekli yapılarsa tek bir kubbe yerine çoklu küçük kubbelerden oluşuyordu.
Kuruluş dönemine denk gelen bu dönemin en önemli eserleri İznik’te görülüyor. İkinci başkent Bursa ise bu döneme damga vuran eserlerin ortaya çıkmasıyla büyük öneme kazanır. “Bursa üslubu” olarak da anılan bir tarz ortaya çıkar. Başkent Edirne’ye geçtiğinde artık burada camilere medreseler eklenir. Klasik dönemin temelleri de burada atılır.
Estetiğin zirvesi
Klasik döneme (15-17. yy) gelindiğindeyse kendi çizgisini oluşturan Osmanlı, cami mimarisinde hem teknikte hem de estetikte zirveye ulaşır. Son cemaat yeri ve avlular bu dönemin ayırt edici özellikleridir. Bu döneme damga vuran isim Mimar Sinan’dır. Özellikle kubbe mimarisinde getirdiği çözümlerle adını mimarlık tarihine yazdırır. Kendisinden önce mimaride kullanılan birçok formu çok daha büyük ve anıtsal bir boyuta taşır.
Batılaşma dönemi olarak kabul edilen 17 – 19. yüzyılda Avrupa’ya idari ve kültürel açıdan özenme mimariye de yansır. Yeni sanat akımların etkilediği bu dönemin yıldızıysa Balyan ailesidir. 18. yüzyıldan sonra Klasik dönem eserleri artık yapılmaz olur ve sivil mimari önem kazanır.
EN GÜZEL BURSA CAMİLERİ
Yeşil Camii
Osmanlı Devleti’nin belki de yeniden doğuşunu simgeleyen bu anıtsal yapı 1419-1420 yılları arasında Sultan II. Mehmet tarafından yaptırılmış. Mimarı ise Hacı İvaz Paşa. Bölgeye ismini veren caminin önemi 15. yüzyıla ait çini kaplamalarından geliyor. Simetrik bir plana sahip camiye girişte sizi önce bir havuz karşılar.
Caminin hemen üst tarafında yine Bursa’nın sembollerinden olan Yeşil Türbe yer alıyor.
Ulu Camii
Çok kubbeli camilerin ilki olarak kabul edilen Ulu Cami 20 kubbeye sahip. Yıldırım Bayezid’in Niğbolu zaferinden sonra 1396-1400 yıllarında inşa edilmiş. Türkiye’nin en büyük ulu camisi olan Bursa Ulu Cami, mihrabı, minberi, levhaları, duvar yazılarıyla döneminin en iyi işçilik örnekleri görebileceğiniz bir yer. Duvarında aynı zamanda Kabe’nin örtüsü asılıyor.
Hacı Özbek Cami, İznik
Osmanlı’nın en eski mescididir. 1333-1334 yıllarında Hacı Özbek Bin Muhammed tarafından yaptırılan cami kare planlıdır. Türk sanat tarihi açısından önemli bir yere sahip olsa da Cumhuriyet döneminde yol çalışmaları nedeniyle bazı bölümler maalesef ortadan kaldırılmış.
Bursa’da görebileceğiz diğer önemli camiler;
- Emir Sultan Camii
- Muradiye Camii
- Hüdavendigar Camii
- Yıldırım Camii
EN GÜZEL EDİRNE CAMİLERİ
Eski (Ulu) Cami
Osmanlıdan günümüze ulaşan en eski ve ilk anıtsal yapı olan Eski Cami, aynı zamanda ilk sultan cami (selatin) camilerden biridir. 1403-1414 yıllarında inşa edilen caminin mimarı Konyalı Hacı Alaeddin. Çok kubbeli tarza sahip Ulu Cami’de mermer kapı ve iç kısımdaki dekoratif yazı örnekleri dikkat çekicidir. Camiye etkileyici bir etki yapan bu yazılar 18. ve 19. yüzyılda eklenmiş.
Bu yazıların güzelliğini anlatmaya halk arasında söylenen şu ünlü söz yeterli gelir sanırım: Selimiye’nin yapısı, Üç Şerefelinin kapısı, Ulu Caminin yazısı…
Selimiye Camii
Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” diye nitelediği Selimiye Cami sadece Türk değil dünya mimarlık tarihinin de önemli eserlerinden biri sayılıyor. II. Selim adına 1569-1575 yılların arasında yapılan bu şaheser aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. Sinan, burada hiçbir camide yer almayan bir teknik kullanarak yüksekliği 43,25 metre, çapı 31,30 metre tek bir ana kubbe inşa eder.
Şehrin her yanından görülen cami, Sinan’ın şehircilik dehasının göstergesi kabul ediliyor.
Edirne’de görebileceğiz diğer önemli camiler;
- Üç Şerefeli Camii
- II. Beyazid Camisi ve Külliyesi
- Darül Hadis Camii
EN GÜZEL İSTANBUL CAMİLERİ
Sultan Ahmet Camii
İstanbul’un eşsiz siluetine hâkim olan Sultan Ahmet Camii, Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli yapılarından biridir. 17. yüzyılın başlarında Sultan I. Ahmet tarafından yaptırılan bu muazzam yapı, mavi İznik çinileriyle süslenmiş iç mekanıyla ünlü. Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa’nın harikalar yarattığı yapıda çiniler kadar 23,5 çapındaki kubbesi ve ustalıkla yerleştirilmiş 260 pencere de önemlidir. Bu sayede cami benzerlerinde görülmeyen bir ferahlık ve aydınlığa sahiptir.
Süleymaniye Camii
İstanbul’un tarihi yarımadasında yükselen Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın ustalığının bir başka örneği. 1551-1558 yıllarında Sultan I. Süleyman tarafından yaptırılan bu muazzam yapı hem estetik hem de fonksiyonel açıdan dikkat çeker.
Büyük avlusu, kubbesi, dört minaresi bir tasarım şaheseridir. Sinan’ın dehası olan is odaları ise yapının en ilginç yanlarından biridir. Dahi, kandiller ve mumlarla aydınlatılan camide isin duvarları kirletmemesi için hava akımını hesaplayarak, islerin bir odada toplanmasını sağlar.
Caminin 4 minaresi İstanbul’un fethinden sonraki 4. padişahı, 10 şerefesi ise 10. padişahı simgeler. Mimar Sinan’ın “kalfalık” eserim dediği Süleymaniye, adına yaptırılan sultanın gücünü gösterircesine İstanbul siluetinin en hâkim yapısıdır.
Büyük Mecidiye Cami (Ortaköy Camii)
Aslında daha çok Ortaköy Camii olarak bilinen bu yapı Osmanlının geç dönem eserlerinden biri. Cami Sultan Abdülmecid tarafından Nigoğos Balyan’a yaptırılmış ve 1854 yılında ibadete açılmış. Tek kubbeli, iki minareli yapı hem konumu hem tasarımıyla İstanbul’u simge yapılarından biri haline geldi. İncelikle işlenmiş dış cephesi kadar iç süslemeleri de döneminin estetik zevkini anlatmaya yetiyor.
İstanbul’da görebileceğiz diğer önemli camiler;
- Aya Sofya Camii
- Kılıç Ali Paşa Camii
- Sokullu Paşa Camii
- Yeni Camii
- Rüstem Paşa Camii
- Şehzade Camii
- Cihangir Camii
- Nuru Osmaniye Camii
- Eyüp Sultan Camii
- Laleli Camii
- Dolmabahçe Camii
- Mihrimah Sultan Camii
- Yavuz Selim Camii
- Fatih Camii
- Arap Camii
- Molla Zeyrek Camii
- Piyale Paşa Camii
- Küçük Aya Sofya Camii
- Sancaklar Camii
- Çamlıca Camii
Bu eşsiz eserleri fotoğrafa yansıtabilmek için nelere dikkat etmeli?
Işık: En iyi fotoğraflar genellikle sabah erken saatlerde veya akşam gün batımlarında çekilir. Bu zamanlarda ışık dramatik ve daha etkileyicidir.
Perspektif: Farklı açılardan çekim yaparak caminin mimarisini en iyi şekilde vurgulayabilirsiniz. Örneğin aşağıdan, yukarıdan, uzaktan farklı açılar denenebilir.
Detaylar: Caminin detaylarını ve süslemelerini yakından çekerek, özgün ve ilgi çekici kompozisyonlar oluşturulabilir. Çini işçiliği, mihrap süslemeleri veya minber gibi detaylar, fotoğraflarınıza karakter katar.
İnsan Unsuru: Mümkünse, camiye gelen insanları fotoğraflarınıza dahil edin. Mekânın canlılığını ve atmosferini yansıtmanıza yardımcı olur.
Yansıma: Etrafınızdaki herhangi bir su kaynağı varsa bunu kullanarak ilginç kompozisyonlar oluşturabilirsiniz. Yansımalar fotoğraflarınıza derinlik ve estetik katar.
Zamanlama ve Sabır: En iyi çekimler için zaman ayırın ve sabırlı olun. İdeal ışık ve atmosfer koşullarını beklemek, daha etkileyici ve unutulmaz fotoğraflar elde etmenizi sağlar.
İSTANBUL – ANADOLU YAKASI’NDA GEZİLECEK YERLER‘i merak ediyorsanız bu yazım hoşunuza gidebilir.
Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: FİGEN KOKOL
Yorumlar kapandı...