Çiçekleri çok seven biri olarak her yılbaşı kokina çiçeği almadan duramıyorum.  Onları ne kadar yaşatabilirsem o kadar iyidir. Önce suda yeşil halde korumaya çalışır, baktım olmadı kurutur bir süre de öyle keyfini sürerim. Dikenlerinin batması pahasına vaz geçemediğim çiçeklerden biridir benim için. 

Uzun yıllarca kokinayı tek bir çiçek sanma cahilliğine ben de kapıldım. Yıllar sonra aradan çıkan kırmızı iplikleri gördüğümde işin aslına ayıldığım zaman nasıl bir şaşkınlık geçirdiğimi inanamazsınız. Her yılbaşı kokina zamanı geldiğinde bu konu açıldığında tek başıma olmadığımı anlar şaşkınlığıma gülmeye devam ederim.

Blogda çiçekleri, bitkileri tanıtmayı istiyordum. Hazır yılbaşı yaklaşırken sanırım kokinalar bunun için iyi bir başlangıç olacak.

Kokina ne demek?

Kokina, Rumca kırmızı anlamına gelen “kokino” kelimesinden geliyor. Çiçekçilerin Rumlardan öğrendiği bir teknikle iki ayrı çiçek birleştirilerek bu güzel yılbaşı çiçekleri elde ediliyor. Yeşil kısmı yani gövdesi ayrı, kırmızı meyveleri ayrı toplanıyor ve daha sonra birleştiriliyor. Benim gibi birçok kişi için yılbaşını sembolize ettiğinden adına yılbaşı çiçeği desek yanlış olmaz sanırım.

Bitkinin anavatanı

Yeşil bitkinin Latince ismi “Ruscus aculeatus”, İngilizler ona “Butcher’s Broom” diyorlar. Bizdiyse “Tavşanmemesi” olarak biliniyor. Yeşil bitkinin anavatanı Asya – Avrupa bölgesi ancak Kuzey  Afrika’nın bazı bölümlerinde de rastlanıyor.  İstanbul civarındaki ormanlarda da bolca yetişiyor. 

Yılbaşı çiçeği
Kokina çiçeği – Ruscus aculeatus (kendi meyvesi)

Orman içerisinde ağaç diplerinde yetişen çiçekler, gölge ve nemli alanları seviyorlar. Aslında bitkinin kendi meyvesi de kırmızı bir top. Dişi olan cinslerinde görülen bu toplar gövdesi boyunca tek tek yer alıyor. Kök ve yaprakları aktarlarda idrar attırıcı ve taş düşürücü olarak satılıyor. Aynı zamanda ilaç sanayinde de kullanılıyor. 

Peysaj mimarları ise onları bahçe düzenlemesinde de bu bitkiye yer veriyor. Özellikle doğal görünümlü düzenlemelerde kullanılan bir bitki. 

Kırmızı olan bitki ise “Anadolu Saparnası” ya da “Dikenucu” olarak biliniyor. Latince ismi ise “Smilax excelsa”… Neredeyse tüm dünyada yetişen bu sarmaşık bitki Türkiye’de özellikle Karadeniz’de çok görülüyor ve boyları 4 metreye kadar uzayabiliyor. Sonbahar ayında meyve veren bitkinin meyveleri önce kırmızıya sonra siyaha dönüşüyor. Bahar aylarında toplanan uç kısımlarından da yemek yapılıyor. Kavurması çok güzel oluyor. 

Zahmetli bir süreç

Aslında kokinaların yapımı en başından çok zahmetli bir süreç. Yeşil gövde orman içerisinde çalılıklar içerisinden toplanıyor ve dikenli yapısı onu toplamayı daha da zorlaştırıyor. Yeşillikler genellikle Kemerburgaz, Adapazarı, Şile ormanlarında yetişiyor. Kırmızı çiçeklerse yine ormanlardan 1-2 ay öncesinden toplanmaya başlanıyor. Daha sonra Romen ailelerin ellerinde kırmızı toplar, kırmızı iplikler aracılığıyla yeşilliklerle birleştirilerek son hallerini alıyor. Süreç yaklaşık 3 ay kadar sürüyor. Yılın son gününe kokinalar, çiçekçilerde marketlerde satılmaya devam ediyor.

Kokina çiçeği efsaneleri

Öncelikle kokinanın şans getirdiğine inanılıyor. Bunun haricinde de eğer bir sonraki yılbaşına kadar yeşil tutmayı başarırsanız ev sahibi olacağınıza inanılıyor. 

İngilizlerin “Butcher’s Broom” kelimesi “kasabın süpürgesi” anlamına geliyor. Bunun çıkışı ise çok eskiden kasapların topladıkları bu bitkiyi et kesme tahtalarını temizlemek için kullanmalarına dayanıyor. Günümüzde yapılan araştırmalar bitkinin aynı zamanda anti bakteriyel bileşenler içerdiğini göstermiş. Yani kasapların temizlik amacıyla kullandıkları bitkiler aynı zamanda anti bakteriyel temizliğe de yarıyormuş aslında…

Kokina çiçeğini uzun yaşatmak için

Kokinayı uzun yaşatmak istiyorsanız kabına az su koymanızı ve haftada bir de suyunu değiştirmenizi öneririm. Tabi, serin bir yerde olmasına dikkat ederseniz uzun süre yaşayacağından emin olabilirsiniz.

Kokina çiçeği
Kokina çiçeği

Kokina çiçeği nerede satılıyor?

Çiçek dükkanları kokinaları bulabileceğiniz ilk adresler ama kokinalara kasım ortasından sonra neredeyse her köşe başında denk gelebiliyorsunuz. Sokaklarda çiçek satanlar kendi yerleri dışında ellerinde kokinalarla sokaklarda dolaşarak satıyorlar bu çiçekleri. Üsküdar, Kadıköy iskelelerinin karşısındaki çiçekçilerde yılbaşı geçtikten sonra bile bulunuyor.

2023 kokina fiyatları

Bu sene de sokakta kokina fiyatları geçen seneye zamlanmış. Sokak satıcılarında fiyatlar 80 – 150 lira arası değişiyor.

Son yıllarda artık kokinalar Migros, Carrefour gibi marketlerde de satılmaya başlandı. 2023 aralık ayında Migros’ta kokinanın fiyatı 89,90 TL.

Çiçekler hakkında daha çok okumak isterseniz GÜZEL KOKAN ÇİÇEKLER ya da KARADENİZ’İN BİRBİR ÇİÇEĞİ ya da KIŞIN AÇAN ÇİÇEKLER – HER MEVSİM RENKLİ BAHÇELER yazılarıma da göz atabilirsiniz. 

Şimdiden iyi seneler  🙂

Yorumlar kapandı...